Dziś nów, wicher ustał — zimno coraz większe, ogień mało grzeje — dreszcz ciągły czuję wewnątrz, ryby suszone zwiększają pragnienie, wiele cierpię, i jntro tak będzie, i pojutrze, za tydzień, miesiąc, rok... żadnéj nadziei, żadnéj!...
Czytam, com napisał — słyszę mowę ojczystą, to już kto innny do mnie przemawia, wyrazy wracają do duszy. — Ach, gdybym przynajmniéj nie był tak bardzo, tak bardzo daleko od moich dzieci, od moich braci, od grobów ojców. Najgłębsze lochy byłyby mi znośniejsze nad to obce powietrze; za tym murem, myślałbym, jest ziemia, nasza ziemia. Przez najmniejszy otwór ujrzane niebo byłoby mi milsze nad ten cały horyzont — Widząc lada chmurkę pomyślałbym: I ci, których kocham, może także w téj chwili mają na nią oczy zwrócone. Nieszczęśliwych oczy tak często ku niebu się zwracają! Świeciłoby słońce: Teraz moje dzieci w ogrodzie, pod wielką lipą... Marya łzawem okiem ściga biedne sieroty... ogląda się często ku domowi, na tę ścieżkę, którą