Strona:PL Aleksandra Humboldta Podróże po Rossyi 01.djvu/035

Ta strona została skorygowana.

W r. 1840, w którym pokłady złota w Syberyi odkryte zostały, ilość wydobytego w Rossyi złota wynosiła 554 pudów; w 1841 r. 655⅓ pud.; w 1842 r. 908⅓ pud.; w 1843 r. 1241⅔ pud.; w 1844 r. 1276⅔ pud.; w 1845 r. 1304⅓ pud.; w 1846 r. 1628¾ pud.; w 1847 r. 1753½ pud. Ale wtedy było to już maximum dobytego złota.
W miarę jak dobywanie złota wzrastało i nowe odkrycia poczynione były, stosunki handlowe się rozwinęły, drogi przez lasy przeprowadzone zostały, sąsiednie miasta powiększyły się i zbogaciły się. Ale razem środki żywności nadzwyczaj poszły w cenę, tak, że mniejsi przedsiębiercy wiele na tém ucierpieli. Ażeby zapobiedz łatwo dającemu się przewidzieć śród takowych okoliczności zaniechaniu rolnictwa, rząd rozkazał, ażeby żadna rodzina deportowanych osadników nie śmiała udawać się do płókalni złota, nie zostawiwszy pierwéj jednego z pomiędzy siebie dla uprawy roli.
Tymczasem odkrycia nowych i bogatych pokładów stawały się coraz rzadsze. Musiano przestawać na dawniéj odkrytych. W skutku tego, zbiór złota zmniejszył się w r. 1848 do 1693 pudów.
Nadto, rząd poczynił rozmaite rozporządzenia, ażeby dobywanie złota we wschodniéj Syberyi regularniéj urządzić, a szczególnie, żeby mniejszych przedsiębierców zaprotegować przeciwko większym. W tym celu, płókalnie na mniejszą stopę urządzone, obłożone zostały mniejszym stosunkowo podatkiem, niżeli płókalnie większych rozmiarów, które, według zwiększenia dochodów, obowiązane zostały do opłacania postępowego podatku.
Jednakże, zbiór złota we wschodniéj Syberyi coraz się zmniejszał, tak, że w r. 1847 był tylko w ilości 1371 pudów, w 1849 r. 1186 pud., a w 1850 r. 1008 pud., wówczas kiedy płókalnie złota w Uralu dostarczają corok zwiększający się dochód, chociaż i tutaj ilość złota w piasku znacznie się zmniejszyła.
Platyna znajduje się w Rossyi w pokładach złota, albo w ich pobliżu. Zawierający w sobie złoto piasek Uralu i Syberyi ma w sobie także cząstki platyny, ale w mniejszéj ilości. Główne jéj pokłady znajdują się w północnym Uralu, szczególniéj w okręgach Tagilskim i Gorobłahodatnym. Od czasu odkrycia tego metalu w roku 1824, dobyto 2061 pudów surowego kruszcu. Piasek w Niżnie-Tagilsku przechodzi wszystkie inne znane dotąd obfitością znajdującéj się w nim platyny. W roku 1828, dobywano 91 pudów 40 zołotników na sto pudów piasku. Ta

    się na szukanie złota, przyczém zepsucie obyczajów coraz więcéj zaczyna się rozszerzać”.