Strona:PL Aleksandra Humboldta Podróże po Rossyi 01.djvu/038

on doskonałéj czystości i blasku, oraz bez żadnych rysów i skaz. Szlifowana powierzchnia jego pokrytą jest perskim napisem, a w wyższéj części znajduje się małe wyżłobienie, idące naokoło, służące zapewne do zawieszania go na sznurku i noszenia na szyi.
 Resztę szlifowanych kamieni można widzieć szczególniéj w pałacach cesarskich, mianowicie w wspaniałym Zimowym pałacu. Wszystko co obszerne państwo rossyjskie posiada osobliwego z rzeczy kopalnych, znajduje się tu zgromadzone i przyozdabia jego sale. Do przedmiotów większych rozmiarów użyto tu przedewszystkiem różnego gatunku porfirów. I tak, widzieć się tu dają całe rzędy żłobkowanych słupów ze wspaniałego zielono i biało nakrapianego porfiru z Rewenaja Gora na Ałtaju, oraz kolosalne wazy i wanny z wielu odmian porfiru z Korgonu, również z czerwonego porfiru, mającego podobieństwo ze starożytnym, a także z różnorodnego czerwonego porfiru i nakoniec owéj podobnéj do wariolitów odmiany, składającéj się z gruntu czerwonawo-szarego, nakrapianego szarawo-białemi plamkami, z czarnemi obwódkami, który szczególnością swoją nabywa nie małego powabu.
 Do mniejszych waz, plit stolikowych i innych przedmiotów sztuki użyty szczególniéj jaspis z południowego Uralu, Awenturyn z Uralu i Ałtaju, czerwono-brunatny kamień z okolic Ekaterynburga, malachit z kopalni miedzi w Gumeszewsku i pismowy granit z Mursinska i Miaska. Odmiany jaspisu są zielonego i czerwonego koloru, niekiedy też czerwono i biało nakrapiane, albo krwisto-czerwono i czosnkowo-zielono, jak piękny sybirski wstążkowy jaspis. Biały grunt Awenturynu jest czerwono nakrapiany. Czerwono-brunatny kamień i malachit, które odznaczają się pięknemi różowo-czerwonym i szmaragdowo-zielonym kolorami, dają się rzadko widzieć połączone w jednolite massy. Zwykle rozmaite przedmioty są tylko fornirowane większemi lub mniejszemi plitami tych kamieni. Mniejsze tylko plity malachitu składają się z jednego kawała, w którym jednakże otwory i wydrążenia, na których nigdy nie zbywa malachitowi, zapełnione są osobnemi sztukami. Z pismowego granitu widzieć tylko można żółtą odmianę z Mursinska i zieloną z Miaska, ale zawsze w małych tylko plitach.
 Właściwy granit nie znajduje się w pałacach, albo bardzo rzadko; ogromne bryły granitu, otrzymywane z Finlandyi, obrabiane są na słupy, używane szczególniéj do ozdabiania kościołów. I tak, wewnątrz Kazańskiego Soboru znajduje się 95 wielkich słupów; drugie widzieć można w cerkwi Izaaka, stojące trzema rzędami po trzech stronach gmachu. Ostatnie są większe od pierwszych i mają ogromną wysokość