Strona:PL Aleksandra Humboldta Podróże po Rossyi 01.djvu/119

Niżnie i Wierchnie-Turynsk, do drugich Serebrjansk, Wotkinsk i Iszewsk. Roztapianie kruszcu odbywa się tylko w Kuszwinsku, Werchnie-Turynsku i Baranczynsku; na innych fabrykach bywa tylko wydobyte na pierwszych surowe żelazo daléj obrąbiane. W Kuszwinsku znajduje się także gisernia armat, w któréj, podczas pobytu podróżnych, odlewane tylko były jak najstaranniéj przedmioty amunicyjne, kule, bomby i granaty.
 Główny łańcuch Uralu składa się w całym okręgu Kuszwinskim z talkowego i chlorytowego łupku. Lasy, błota i roślinna ziemia pokrywają wszędzie pokład kamienny, tak, że trudno widzieć go obnażonym. Na wschód od głównego grzbietu ciągnie się inny rzęd pojedynczych wzgórzy w kierunku S.S. O.i N.N. W. Poczyna się on 7 wiorst na południe Baranczynska Kundrawym Kamieniem (kędzierzawą skałą), za nim następuje ku północy Sinaja gora (błękitna góra), obie skały, które z Błagodatu wyraźnie widzieć można), daléj idzie Gołaja gora (naga góra), Tołstaja gora (gruba góra) i Lipowaja gora, leżąca tuż nad stawem Baranczynskim; na północ od niéj leży w tymże rzędzie Kamyszok. Na zachód od Lipowoj gory znajduje się błotnista, lasem pokryta równina, przerznięta strumieniami, wypływającemi z Uralu. Sinaja gora jest po Kaczkanarze najwyższą górą w okolicy; wznosi się ona na 1010 stóp nad Baranczynskim i 985 stóp nad Kuszwinskim stawem; nad tym ostatnim więc prawie dwa razy tyle co Błagodat.
 Prawie we wszystkich dolinach tego okręgu odkryto piasek złoty, który wprawdzie w bliskości głównego grzbietu jest bardzo ubogi i zaledwo ¼ zołotnika, złota na 100 pudów wydaje, ale w odległości 25 do 40 wiorst od Uralu jest bogatszym. Zwyczajnie, obok złota zawiera w sobie platynę, ale tylko w małéj ilości. Najobficiéj znaleziono ten metal w płókalni Carewo-Aleksandrowskiéj, leżącéj w dolinie małéj rzeczki Uralicha, o 12 wiorst na południe od Baranczynska. Platyna, która tu znajduje się tylko w małych łuszczkach, odznacza się tem od wszystkich innych gatunków platyny, że nie ma w sobie iridium, ale najwięcéj czystéj platyny, tojest 86,5 procentów.
 W Kuszwinsku opuścił podróżnych zacny ich towarzysz, hrabia Polier, który ztąd udał się do swoich posiadłości nad Koiwą, na zachodnim stoku Uralu. Humboldt i jego towarzysze mieli pierwéj zamiar mu towarzyszyć, ażeby obejrzeć jego żelazne kopalnie i w pobliżu ich, leżące płókalnie złota; ale dowiedzieli się, że najbliższa tam prowadząca droga może być odbywaną tylko konno i to z wielką trudnością, że wprawdzie jest inna droga, po któréj można jechać pojazdem, lecz