Wszyscy w tym czasie do oręża zdolni,
Między Babtystą a Marsem osiedli,
Żyjących teraz piątą część składali;
Ale mieszczaństwo, dziś już pomieszane
Z ludźmi Certaldo, Campi i Figghine,
Było w ostatnim rzemieślniku czyste.[1]
Stokroćby lepiej było mieć tych ludzi
Sąsiady swemi, raczej by granice
Mieć przy Galluzzo i przy Trespiano,
Niżbyście mieli cierpieć ich wśród siebie
I znosić smrody chłopa z Aguglione,
Albo źe Signa, który na szachrajstwa
Dzisiaj tak pilnie wzrok wytęża bystry.[2]
Gdyby na świecie lud najwyrodniejszy
Niebył macochą stał się dla Cezara,
A był dlań czułym, jak matka dla syna;
Taki, co dzisiaj stał się Florentynem,
Co lichwą tylko i handlem się bawi,
Do Simifonti powrócić by musiał,
Kędy dziad jego żebraniną chodził;
Dotądby Contich Montemurlo było,
Cerchi w Acońskiej parafji by żyli,
W Valdigrieve może Buondelmonti...[3]
Zawsze, niestety, ludzi mieszanina
Bywała nieszęść początkiem dla grodów,
Jak pokarm zbytnie włożony do ciała.
I zawsze prędzej byk zwali się ślepy
Niż ślepe jagnie; a miecz jeden często
- ↑ Dawna Florencja zajmowała przestrzeń między posągiem Marsa, stojącym na starym moście (Ponte Vecchio) i kościołem św. Jana Baptysty. W r. 1300 miała Florencja 70,000 mieszkańców; za czasów zaś Cacciaguidy 1/5 część tego, to jest 14,000. Certaldo, Campi i Fighine, wsie i miasteczka w pobliżu dawnej Florencji leżące.
- ↑ Galiuzzo i Trespiano, miejsca odległe od Florencji o mało co więcej nad dwie mile włoskie. — Baldo d'Aguglione fałszował rachunki publiczne, Bonifazio da Signa był sędzią wyłącznie dbałym o zbieranie pieniędzy: obaj nieprzyjaciele osobiści Dantego.
- ↑ Ludem najwyrodniejszym Dante nazywa stronników władzy świeckiej papieża, i obwinia ich o to, że Florencja nie ma dobrego i stałego rządu. Trudno zgadnąć kogo Poeta chciał zadrasnąć mówiąc o Simifonti: był to zamek, położony w dolinie Elsa, należał ongi do familji Pitti; w r. 1202 zburzonym został przez Florentynów. Montemurlo, zamek należący do hrabiów Conti Guidi, ustąpiony przez nich Florencji z powodu niemożności bronienia go przeciw Pistojczykom. Z parafji Acony wyszli Cerchi, których zatargi z domem Donati były powodem wielkich nieszczęść dla Florencji. Buondelmonti z Valdigriere w r. 1302. odegrywali znaczną rolę w losach Florencji.
