Strona:PL Allan Kardec - Księga duchów.djvu/109

doszli do celu daleko prędzej, gdy tymczasem inni, co tego nie przestrzegali, potrzebują dłuższego czasu, dla dójścia do doskonałości.“
 130. Ponieważ zdanie, przypuszczające istnienie istot doskonalszych z natury, jest błędne, jak przeto trzeba tłumaczyć podanie o czemś podobnem u wszystkich ludów?
 „Powinieneś wiedzieć, że za nim świat twój stworzony został, istniały już od dawna inne światy i były Duchy, które dostąpiły szczytu doskonałości; nie wiedząc o tem i sądząc błędnie, musieli ludzie przypuszczać, że od początku czasów tak zawsze działo się.“
 131. Czy istnieją szatani w ścisłem znaczeniu tego słowa?
 „Gdyby szatani istnieli, nie mniej przeto byliby tworami Bożemi, a czy można wtedy powiedzieć, że Bóg jest dobry i sprawiedliwy, skoro tworzy istoty wiecznie złe i wiecznie nieszczęśliwe? Jeśli gdzie jeszcze znajdują się szatani, to na waszym świecie i na innych niższych, pokrewnych z waszym; szatani ci są to ludzie obłudni, którzy robią z Boga sprawiedliwego, Boga złego i mściwego, i którym zdaje się, że się Mu podobają, gdy rozmaite obrzydliwości w imieniu Jego popełniają.“
 Wyrazowi szatan w nowszych tylko czasach nadano znaczenie złego ducha, greckie bowiem daimon, oznaczało genjusza, rozum, i używało się bez różnicy dla wszystkich istot bezcielesnych, tak dobrych jak złych.
 Pod nazwą szatana, przyjęto nazywać pospolicie istotę szkodliwą: stworzenie Boże jak i każda inna istota, owóż Bóg będąc wszechmocnie sprawiedliwym i dobrym, nie mógł stworzyć istoty przeznaczonej z natury do złego i skazanej z góry na wieczne popotępienie. Przypuszczając zaś, że nie są to stworzenia Boże, musimy przyznać im wieczność, a ztąd musi powstać pojęcie o mnogości wszechmocnych potęg, wręcz sobie przeciwnych.
 Logiczność jest podstawą każdej umiejętności, teorja zaś szatanów grzeszy już w samej osnowie. Jest to łatwe do zrozumienia, że religje ludów zacofanych, nieznających prawdziwych