niewidzialnego. Wyznawców zaś duchownictwa nazwiemy duchownikami (les spirites ou spiritistes).
W znaczeniu wyłącznem Księga Duchów zawiera w sobie umiejętność duchwniczą, a w ogólnem, będzie ona połączona z umiejętnością duchowną, której jest odmianą. Jest to powód, dlaczego umieściliśmy na czele tego dzieła: filozofja duchowna (spiritualiste).
Mamy jeszcze inne wyrażenie, nad znaczeniem którego wypada koniecznie porozumieć się; jest ono bowiem kluczem do sklepienia każdego rozumowania moralnego, a nadto, służy za przedmiot licznych sporów, dla braku dobrze określonego znaczenia takowego, — jest nim wyraz dusza. Do rozstrzelania się zdań o naturze duszy, szczególnie dopomaga wyłączne zastosowanie, jakie każdy chce mu nadać. W mowie doskonałej, gdzie każde pojęcie miałoby swoje odnośne wyrażenie, możnaby uniknąć wielu sprzeczności: miałaby ona wyrazy dla każdej nazwy, i wszyscy mogliby się porozumieć, mogliby dokładnie zrozumieć jedni drugich.
Podług jednych dusza, jest to pierwiastek życia cielesnego — organicznego, nie ma ona żadnej właściwej istności, i niknie wraz z życiem: będzie to materjalizm czysty. Przez porównanie, mówią o niej jak o instrumencie potłuczonym, który nie jest więcej w stanie dźwięku wydawać: bo już nie ma duszy. Dusza podług tego zdania jest skutkiem, nie zaś przyczyną.
Inni sądzą, że dusza jest to pierwiastek rozumny, część czynnika powszechnego, wsiąkającego w każdą istotę. Podług ich zdania, dla całego wszechświata istniałaby tylko jedna dusza, obdzielająca iskrami wszystkie istoty rozumne w ciągu ich życia; po śmierci każda taka iskra powraca do swego źródła spólnego, gdzie znowu zlewa się z całością, zupełnie tak jak strumyki i rzeki zlewają się powracając do morza, z którego początek wzięły. Różnica tego zdania od poprzedzającego zależy na
