głowy uważały dla siebie za ubliżenie, zajmować się tańcem stołów! Gdyby na miejscu Galwaniego stał pospolity człowiek, noszący w dodatku pocieszne nazwisko, to prawdopodobnie wielkie zjawisko, zbadane przez tego uczonego, byłoby dotąd stawiane na równi z rószczką czarodziejską. Któryż to z nich nie uważałby sobie za ubliżenie, zajmować się tańcem żab?!
Niektórzy skromniejsi z pomiędzy nich, nie tyle zarozumiali, by nie przypuszczali, że przyroda posiada jeszcze nieznane nam tajemnice, dla zaspokojenia swego sumienia, chcieli sami rzecz oglądać: wypadek atoli chciał, że zjawisko nie zaspakajało ich oczekiwań, i że się nie ciągle na żądanie powtarzało, podług powziętego przez nich sposobu robienia doświadczeń — wydali przeto wyrok przeczący; lecz pomimo ich zakazu, stoły, (bo mamy ciągle jeszcze do czynienia ze stołami) wirują dalej, dla tego możemy powiedzieć z Galileuszem: a jednak się obracają! Nadto dodamy, że fakta dzisiaj tak się namnożyły, iż przez to samo mają już powszechne uznanie; teraz chodzi tylko o racjonalne ich wytłumaczenie. Czy można wnioskować cokolwiek o rzeczywistości zjawiska, gdy takowe podług woli i wymagań badacza powtarzać się nie chce? Czyż nie są zjawiska elektryczności i chemji poddane pewnym warunkom, a czy je dla tego mamy nie uznawać, że po za temi warunkami objawiać się nie mogą? Czy jest w tem co dziwnego, że zjawisko poruszania przedmiotów, za pomocą płynu ludzkiego, ma swe warunki bytu, i nie chce powtarzać się, gdy badacz chcąc je zastosować do swego widzimisię, nakazuje mu postępować podług swego kaprysu, albo swej fantazji lub poddaje go pod prawa zjawisk już zbadanych, nie zważając wcale na to, że dla nowych rzeczy muszą i nowe prawa istnieć? Owóż dla zbadania tych praw, trzeba poznać warunki przy jakich te zjawiska dokonywają się, a badania podobne mogą być tylko owocem nieustannych, uważnych i częstokroć bardzo długich postrzeżeń.
Zarzucają niektórzy, że widoczne oszukaństwa dziać się zwykły przy doświadczeniach. Zapytamy ich na wstępie czy są
Strona:PL Allan Kardec - Księga duchów.djvu/20
Ta strona została skorygowana.