Strona:PL Allan Kardec - Księga duchów.djvu/205

rozumienia się na zewnąrz, podobnie jak niemy cierpi, dla tego że mówić nie może.“
 372. Jaki cel ma Stwórca, tworząc idjotów i kretynów?
 „Duchy pokutujące, zamieszkują ciała idjotów lub kretytynów. Duchy te cierpią, w skutek przymusu, jaki spowodowują im organa nierozwinięte lub nadwyrężone, przeszkadzające do swobodnego objawu ich władz.“
 — Nie można więc twierdzić, jakoby organa nie posiadały wpływu na władze?
 „Nie mówiliśmy nigdy, że organa nie wywierają wpływu: mają one i bardzo znaczny, przy objawianiu się zawnętrznem władz, lecz same nie tworzą władz; w tem leży cała różnica. Bez dobrego instrumentu, nie potrafi dobrze zagrać najlepszy muzyk, co jednak nie przeszkadza mu być dobrym muzykiem.“
 Trzeba odróżniać stan normalny od stanu patologicznego. W stanie normalnym władze moralne przezwyciężają zapory stawiane im przez materją; bywają jednak wypadki, gdzie materja stawia niepokonane zapory, które albo całkiem je pętają lub wykrzywiają, jak to ma miejsce w idjotyzmie lub w warjacji; są to wypadki chorobliwe, i w tym stanie dusza nie cieszy się swobodą swych władz, dla tego ludzie nie pociągają do żadnej odpowiedzialności za jej czyny.
 373. Jaka może być zasługa w istnieniu idjoty albo kretyna, co nie może robić ani źle ani dobrze, i nie jest w stanie dokonać postępu w niczem?
 „Jest to pokuta nałożona na nich, za nadużycie niektórych władz; rodzaj to czasowego ich uwięzienia.“
 — Takim sposobem w ciele idjoty może przemieszkiwać dusza wielkiego genjusza z przeszłego istnienia?
 „Tak jest, genjusze bywają niekiedy biczami, gdy nadużywają swej potęgi.“
 Wyższość moralna nie odpowiada częstokroć wyższości umysłowej, i najwięksi genjusze mają dużo do odpokutowania; ztąd dostaje się im często istnienie niższego rodzaju od ich istnienia poprzedniego, co jest dla nich przyczyną cierpień: zapory jakie w tem Duch napotyka są podobne do ciężkich łańcuchów,