są prostem następstem życia ziemskiego, i że w obrazie przyszłości, który podaje, nic nie znajduje się takiego, czegoby rozum najwybredniejszy nie mógł przyjąć. Wy wszyscy, których nauka zależy na przeczenia co ofiarujecie w zamian za cierpienia ziemskie? Wy opieracie się na niewiarze, ono się opiera na ufności w Bogu; podczas gdy ono zaprasza ludzi do szczęścia, do nadziei, do braterstwa prawdziwego, wy ofiarowujecie im nicość w przyszłości, i samolubstwo w pociesze; ono wszystko objaśnia, wy nic; ono faktami dowodzi, wy nie dowodzicie niczego; jakże chcecie, aby wahano się w wyborze pomiędzy temi dwiema naukami?
Mylą się ci wszyscy, którzy sądzą, że siła duchownictwa spoczywa na objawieniach materjalnych, tak, że gdyby przeszkodę jaką postawiono takowym, to zostałoby ono podkopanem w swoich podstawach. Siła jego właściwa w filozofii, w odwoływaniu się do rozumu, do zdrowego rozsądku. W starożytności było ono przedmiotem studjów tajemniczych, które starano się ukrywać przed niewtajemniczonymi; dzisiaj jest ono dostępnem dla wszystkich; przemawia językiem jasnym, bez dwuznaczności; nie ma w niem nic mistycznego, żadnych alegorji mogących podlegać fałszywemu tłumaczeniu: chce być poznanem od wszystkich, albowiem nastały czasy, w których prawda ludziom odkrytą być musi; szerzenie światła nie tylko mu nie szkodzi, przeciwnie, pragnie go ono widzieć wszędzie: nie wymaga ślepej wiary, lecz chce, by wiedziano, w co się wierzy; a będąc oparte na rozumie, pozostanie zawsze silniejszem od tych, co się opierają na nicości. Starając się krępować swobodę objawów czyżby zdołano przez to zniszczyć je? nie; albowiem sprowadziłoby to przeciwne skutki, jakie zwykle pociąga za sobą każde prześladowanie: podnieci to ciekawość i chęć poznania rzeczy zakazanej. Gdyby duchownicze objawy były wyłączną własnością pojedynczego człowieka, natenczas z usunięciem jego dałoby się zniszczyć i same objawy, lecz tak nie jest; zjawiają się one na zawołanie wszystkich, a każdy począwszy od małego aż do największego może z niego korzystać.
