Obserwacye te uzupełnia Mach w rozprawie: „Beobachtungen über monoculare Stereoskopie“ [1] opisując i wyjaśniając zmiany w pochyleniu obrazu inwersyi, jakie widzimy na figurze 5. Pojedyncze linie tej figury, mówi on, objawiają dążność do wysuwania się na powierzchnię pionową; jeżeli jednak linie te tworzą pomiędzy sobą kąty rozwarte i spiczaste, wówczas wzajemnie się z tej powierzchni rugują Jeżeli n. p. końce cd będą zwrócone ku oku, linia a — b wydaje się prawie pionową, z małem tylko odchyleniem od strony a; jeżeli zaś końce te od oka się odwrócą, wówczas ta sama linia wydaje się prawie horyzontalną. — Pochodzi to ztąd, — mówi Mach, iż ramiona katów spiczastych rugują się na przeciwległe strony, ramiona rozwartych na tę samą stronę powierzchni pionowej. Albo co na jedno wychodzi, kąt spiczasty dąży do zwiększenia się, kąt rozwarty do zmniejszenia się.
Obserwując i analizując owe pochylenia obrazu inwersyi spostrzega Mach towarzyszące jej złudzenia ruchu, które powstają w tym samym zawsze kierunku co i ruchy wytwarzane głową, względnie okiem, ale w kierunku przeciwnym poruszanej figury.
Ruchów tych Mach nie tłómaczy, mówiąc, iż tłómaczą się one same przez się.
Mojem jednak zdaniem ani wyjaśnienie pochyleń obrazu inwersyi przez Macha nie daje istotnego pojęcia o rzeczywistej ich przyczynie, ani zapewnienie, że ruchy owe tłómaczą się same przez się nie jest wystarczające. Czyli i pod tym względem kwestya z inwersyą złączona pozostaje niewyjaśniona.
W roku 1886 [2] powraca Mach jeszcze raz do uzupełnienia poprzednich spostrzeżeń, oraz daje teoretyczne wskazówki, jak możnaby postawić teoryę opartą na podstawie zasady zachowania energii. — „Inwersya wogóle mówi autor — możliwą jest dlatego, iż przez obraz monokularny głębokość jeszcze nie jest określona“. — Ciała w przestrzeni widzimy zazwyczaj dwoma oczami, zwracając główną uwagę nie na światło i cienie, lecz na wymiar przestrzenny. Ale do całego tego kompleksu czynników fizyologiczno-optycznych oko tak jest przyzwyczajone, że w braku jednego z nich, czy to podczas widzenia monokularnego,
