Strona:PL Antologia współczesnych poetów ukraińskich.djvu/9

(wyprawy morzem na Stambuł, Chmielnicczyzna), niejako przypomnienia z bohaterskiego okresu. Albo też, co mi się prawdziwszem wydaje, naród ten przeżył dwa razy okres bohaterski. Pierwszy bardzo odlegle (»Słowo o pułku Igora«), gdy szlachta tworzyła historyę, a zaś drugi niedawno (Kozaczyzna), gdy szlachta ruska spolszczyła się, a na arenę twórczą wystąpił lud i poczuł się jako ukraiński naród.
 Sądząc po rodzaju twórczości artystycznej (gdyśmy już tę wzięli za sprawdzian) naród ukraiński jest w wieku młodzieńczym (z pewnym jednak rysem starości, jakby przypomnieniem niejasnem dawnej, zginionej kultury z przed bohaterskich okresów. Ten rys, w twórczości jednostek prawie niewidoczny, jest w zbiorowym wyrazie — nazwałbym go: leniwość duszy narodu).
 Młodzieniec w 20-paru leciech, artystycznie usposobion, pisze wiersze miłosne, choćby nie był poetą — a jeśli jest, to pisze wiersze i inne, pełne melancholii, narzekań, żalów i skarg żałosnych na świat ten zimny, na ludzi... Poezya liryczna narodu musi być naturalnie bardziej bogatą i wielostronniejszą, niż poezya jednostki. Będą w niej potrącenia o wiek bohaterski, o struny teorbanu — będą w niej okrzyki z poczucia sił lub kajania spowiednie pokolenia, jęki bolesne rodnej ziemi — będą w niej wreszcie przeczucia nienarodzonych w narodzie uświadomień. Ale istotny charakter pozostaje ten sam.