Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/26

Ta strona została skorygowana.

doradzali wówczas, aby pieniądze te rozdzielili między lud. Sprzeciwił się temu jednakże Temistokles, nie podając wszakże zaraz celu, na który chciałby był tych pieniędzy użyć. Wniósł on tylko, aby pieniądze te porozpożyczać pomiędzy stu najzamożniejszych obywateli, dając każdemu z nich po talencie i dodał, że jeżeli sposób użycia przez nich tych pieniędzy podoba się ludowi, będzie to wówczas się uważało za wydatek publiczny; jeżeli zaś nie, państwo będzie mogło napowrót odebrać te pieniądze od tych swoich nowych dłużników. Otrzymawszy zaś tę summę pod tymi warunkami do rozporządzenia, polecił on każdemu z owych stu obywateli obudować po jednym okręcie trójwiosłowym. Na tych to okrętach walczono w bitwie morskiej pod Salaminą przeciwko barbarzyńcom. W tym czasie padł też ofiarą sądu ostracyzmowego Arystejdes syn Lizymachosa. Już w czwartym jednakże roku po tem powołano napowrót do kraju, z powodu grożącej wyprawy Xerxesa, wszystkich tych, którzy sądem skorupkowym na wygnanie byli skazani. Był zaś wówczas archontem Hypsychides. Zarazem postanowiono, że w przyszłości ci, których sąd ostracyzmowy na wygnanie skaże, mają pod karą utraty wszystkich praw obywatelskich raz na zawsze przemieszkiwać w okolicy przylądki Gerajstos, jakoteż argolickiego przylądka Skyllajon.
XXIII. Aż do tego zatem stopnia rozwoju doszło było wówczas państwo ateńskie. Rozwijało się w niem również, choć powoli, lecz stale, coraz więcej władztwo ludu. Zaraz jednakże po pierwszej wojnie perskiej odzyskała znowu Rada Areopagu swoje dawniejsze znaczenie i zaczęła kierować znowu sprawami państwa. Stało się to beż żadnego wniosku formalnego i bez żadnej zmiany ustawy dla tego tylko jedynie, iż Rada ta wielce się przyczyniła do zwycięstwa Ateńczyków pod Salaminą. Skoro bowiem strategowie, potraciwszy głowy, kazali głosić, aby każdy sam dbał o swoje ocalenie, jedna Rada Areopagitów tylko, obmyśliwszy odpowiednie środki ku temu, wypłaciła każdemu z obywateli po ośm drachm i kazała im wszystkim wsiąść na okręty. Z tego to powodu odstąpiły jej odtąd inne władze pierwszeństwa. I dobrze też zarządzali Ateńczycy państwem w owej epoce. Wyćwiczyli bowiem wtedy oni swoje siły zbrojne w boju, a imię ich nabrało wskutek tego rozgłosu i cieszyło się poważaniem w pośród innych Hellenów. Następnie wbrew woli Lacedemończyków objęli naczelne kierownictwo związku państw nadmorskich. Przywódcami ludu byli pod owe czasy Arystejdes, syn Lizymachosa, i Temistokles, syn Neoklesa. Temistokles uchodził za męża nader biegłego w sztuce wojennej. Arystejdes zaś posiadał sławę przezornego męża stanu a nadto przewyższał innych swych ziomków wielkiem poczuciem sprawiedliwości. Dla-