Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/29

Ta strona została skorygowana.

coraz bardziej rozluźniać ustrój państwowy. Przywódcami ludu bywali nieraz ci tylko, którzy mieli tylko ochotę i odwagę nim kierować. Tak się dziwnie złożyły bowiem okoliczności, że pod owe czasy nawet umiarkowańsi obywatele nie mieli odpowiedniego kierownika. Na czele ich stał wtedy Kimon syn Miltyadesa, człowiek zbyt jeszcze młody i niedoświadczony, gdyż niedawno dopiero przyszedł był do zarządu sprawami publicznemi. Wielu obywateli nadto poległo na wojnie. Do wyprawy wojennej był w owych czasach obowiązany każdy obywatel zdolny do noszenia broni, według listy w tym celu sporządzonej. Skoro zaś wodzami mianowano ludzi niedoświadczonych, nie mających nieraz pojęcia o sposobie wojowania, nieraz tylko dla próżnego zaszczytu i tylko z powodu historycznego rozgłosu i znaczenia ich rodu, nic dziwnego przeto, że zawsze zdarzało się tak, że dwa lub trzy tysiące z tych, którzy wyruszali na wyprawę wojenną ginęło. W ten sposób ubywało tedy coraz więcej dzielnych obywateli tak z pomiędzy zamożniejszycb, jakoteż z pomiędzy uboższej klasy ludności.
Jakkolwiek i poprzednio nie zawsze stósowali się Ateńczycy do innych swych praw, dotychczas przecież zawsze sposób i rodzaj wyboru archontów pozostał nienaruszony. W szóstym jednakże roku po śmierci Efialtesa uchwalił lud, że odtąd i z klasy dzeugitów mogą być wybierani kandydaci, z których potem wybierano losem dziewięciu archontów. Pierwszym archontem z tej klasy ludności został Mnezytejdes. Wszyscy zaś dotychczasowi archontowie, o ile tu i owdzie nie zaszło jakie przekroczenie prawa, pochodzili z klasy pentakozyomedymnów, lub też należeli do drugiej klasy szacunkowej obywateli. Dzeugici natomiast musieli cię zadowalniać tylko niższymi urzędami. W pięć lat potem przywrócono znowu, za rządów archonta Lyzikratesa, trzydziestu tak zwanych gminnych sędziów. A znowu w trzy lata później, skoro liczba ludności znacznie się już była powiększyła, uchwalono, za archonta Antydotosa, na wniosek Peryklesa, aby ten tylko cieszył się w pełni wszystkiemi prawami obywatelskimi, czyi obaj rodzice posiadali także niezaprzeczone prawa obywateli.
XXVII. W następnych latach objął kierownictwo ludu Perykles. Mąż ten wsławił się był najprzód tem, że jeszcze jako młodzieniaszek wniósł był oskarżenie przeciwko Kimonowi w kwestyi zdawania rachunków przez tegoż po odbytej wyprawie wojennej. Od tego czasu zaczęła ustawa coraz bardziej jeszcze przechylać się na stronę pospólstwa. Udało się bowiem Peryklesowi pozbawić Radę Areopagu jeszcze niektórych przywilejów, a co główniejsza, zachęcił on Ateńczyków do tego, iż naj-