Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/59

Ta strona została skorygowana.

o przekupstwo, a skoro skazany zostanie, musi podobnież jak i pierwej dziesięciokrotną karę za to zapłacić. Jeżeli sąd dalej orzeknie, że władza jakaś pozwoliła sobie jakiego wydatku niezgodnego z ustawami istniejącemi, wówczas skazują ją za przekroczenie dozwolonego pełnomocnictwa. Obwiniony obowiązany jest wtedy jednakże pokryć tylko z własnej kieszeni ten ubytek w skarbie publicznym, najdalej do czasu nastania dziewiątej prytanii. Dopiero, gdyby tego zaniedbał uczynić, musi później zapłacić podwójną kwotę. Dziesięciokrotnych wszakże grzywien nie podwaja się już wcale.
Wylosowują też Ateńczycy sekretarza, (γραμματεύς) zwanego sekretarzem prytanii, który czuwa nad aktami i przestrzega dokładnego spisywania poszczególnych uchwał. Sekretarz ten jest obecnym przy każdem posiedzeniu Rady, a protokółując wszystko, kontroluje tym sposobem cały tok obrad. Dawniejszymi czasy wybierano go przez wolne wybory większością głosów, a wybór padał zwykle wtedy na najznakomitszych obywateli w kraju, cieszących się u współziomków wielkiem zaufaniem. Widać to bowiem z dawniejszych piśmiennych pomników, w których jest mowa o zawarciu jakiegoś przymierza, zaszczycenia kogoś, na mocy prawa gościnności, tytułem zaufanego przyjaciela, lub też nadania komuś praw obywatelskich, gdzie wszędzie również znajdujemy dodane imię tego dostojnika. Obecnie jednakże rozstrzyga los o wyborze sekretarza prytanii. Wybiera również lud ateński drugiego sekretarza tym samym sposobem co i pierwszego, mianowicie sekretarza dla praw istniejących. Urzędnik ten podobnież jest obecny na każdem posiedzeniu Rady i również prowadzi, w swoim zakresie działania, kontrolę co do wszystkich praw obowiązujących. Trzeciego wreszcie sekretarza wybiera lud większością głosów. Zadaniem jego jednakże jest tylko odczytywanie aktów różnych na zgromadzeniu ludowem lub też w czasie posiedzenia Rady, a zresztą nie zajmuje się zgoła innemi czynnościami.
Wybiera też zgromadzenie ludowe losem dziesięciu wykonawców ofiar (ίεροποιοί), celem odbywania pewnych nadzwyczajnych ofiar, którzy spełniają oraz czynności ofiarne wskazane im przez wieszczbiarzy, jakoteż badają razem z wieszczkami wnętrzności świeżo zabitych ofiar, jeżeli zajdzie tego potrzeba. Tym samym sposobem wybiera zgromadzenie ludowe innych dziesięciu ofiarników, tak zwanych dorocznych wykonawców ofiar, którzy obok spełniania niektórych innych ofiar, zajmują się także składaniem ofiar, które się w okresie pięcioletnim stale powtarzają. Takich zaś peryodycznie, co piąty rok, powtarzających się ofiar, jest cztery. Pierwszą z nich jest ta, którą się stale posyła w tym okresie czasu na wyspę