Strona:PL Astor - Podróż na Jowisza.djvu/35

niem powierzchni wód w stawach lub w zbiornikach, bez względu na wyniosłość miejscowości, gdzie się znajdują. Skutkiem tego każdy silniejszy podmuch wiatru wynosi miliony beczek wody; też same wiatraki w razie potrzeby mogą być użyte jako motory do poruszania świdrów hydraulicznych. Z tych zbiorników wód odnoszą największe korzyści miejscowości suche, gdyż podniesienie powierzchni wód przyspiesza ich parowanie, co naturalnie sprowadza deszcz, tak pożądany w piaszczystych okolicach; w niektórych zastępuje on w zupełności tak kosztowne dawniej polewanie. Wiatraki i młyny spożytkowały w ten sposób wierzchołki skaliste gór, tak długo uważane za zupełnie nieprodukcyjne. Elektryczność wytwarzana tym sposobem, w połączeniu z tą, której dostarczają: przypływ morza, burze, działania chemiczne i maszyny parowe, o ruchu powolnym a poczwórnej sile, porusza na morzu okręty elektryczne, turbiny wodne, koleje żelazne, równie jak motory stałe lub przenośne, służące do rozgrzewania dna kanałów, nie dozwalając im zamarzać, wreszcie do wszelkich użytków, służących do uprzejemnienia stosunków życiowych. Niekiedy ustawia się na dachu domu wiatrak, a ten ogrzewa i oświeca mieszkania, a wtedy o ile silniejszym jest wiatr północny, o tyle jaśniej i cieplej jest mieszkańcom, prąd elektryczny przechodzi przez stosy zbiornika, miarkując działanie światła i cieplika.
 Ruch naszych kolei żelaznych elektrycznych jest bardzo prosty; prąd wytwarza drut przeprowadzony w górze, w dole, lub z boku na wolnem powietrzu, bez żadnej osłony, a wagony pospieszne (teraz nie są już połączone w pociągi) biegną pięć mil na minutę. Ciężar