Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/247

szesze tym węższe, karbowane, liście poboczne lirowato-pierzaste z wydłużonym koniuszczkiem. Kwiaty w kątach liści, na długich szypułach, różnobarwne, od białych poczynając, w żółtych i błękitnych zabarwieniach aż do fioletu. Owoc — torebka trójścienna. Nasiona drobne, jajowate, jasno-brunatne. Zapach lekko korzenny; szczególnie uwydatnia się po roztarciu. Smak słodkawo-śluzowaty, rzeżuchowaty.
 ROŚNIE na miedzach, w jasnych lasach, po odłogach i zaroślach.
 UPRAWA. Hodowany należy do najpiękniejszych ozdób ogrodowych, lecz nadaje się też do obsiewania nieco podmierzwionych ugorów i pastwisk. Lubi ziemię lekką, piaszczystą, jednak dosyć żyzną i miernie wilgotną, położenie słoneczne. Zasiewa się możliwie przed deszczem w marcu lub kwietniu, albo też na jesieni dla otrzymania wcześniejszych kwiatów w następnym roku. Odległość roślin co 30 cm. Przed zasiewem glebę spulchnić. Nawozić nie trzeba. Młode rośliny oplewić.
 KWITNIE od maja do września.
 ZBIERA SIĘ wierzchołki rośliny, okryte pączkami i rozwiniętymi kwiatami, przez cały czas kwitnienia; jednakże zbiór wcześniejszy jest wydatniejszy co do ilości kwiatów. Ścinać sierpem lub nożyczkami. Suszyć starannie aby ziele nie zgniło.
 SKŁADNIKI: Olejek lotny, śluz, ostry gorzknik (wiolina), guma, białko, kwas salicylowy (salicylat metylowy), winian magnezji.
 DZIAŁANIE: czyszczące krew, napotne, moczopędne (nadaje moczowi osobliwy zapach, podobny do moczu kociego), lekko rozwalniające.
 UŻYTEK. Herbatę pije się przy leczeniu wszelkich wyrzutów skórnych, zołzów, egzemy (wysypki mlecznej u dzieci), furunkułów, podrażnień skóry przy neuro-artretyzmie, dalej przy leczeniu utrudnionego oddawania moczu, chorobach pęcherza i nerek. Dla maleńkich dzieci na oczyszczenie krwi robi się herbatę, biorąc (na 3 dawki w jednym dniu) razem 10 gramów ziela na ¼ litra wody; odwar słodzi się miodem. Dla większych dzieci i dla dorosłych można brać odpowiednio więcej.