Strona:PL Balzac-Ludwik Lambert.djvu/150

z obojętnością na mym grobie, nie zmieni to nic w moim dalszym losie. Czuję się silnym, energicznym, mógłbym się stać potęgą; czuję w sobie życie tak promieniste że mogłoby ożywić cały świat, a jestem zamknięty w rodzaju minerału, tak jak są może owe kolory, które podziwiasz na szyi ptaków pochodzących z Indji. Trzebaby objąć cały ten świat, uścisnąć go aby go przetworzyć; ale ci, którzy go tak objęli i przetopili, czyż nie zaczęli od tego że byli kółkiem w machinie? Mnieby ona zmiażdżyła. Mahometowi szabla, Jezusowi krzyż, mnie pokątna śmierć; jutro w Blois, w kilka dni potem w trumnie.
 „Czy wiesz dlaczego wróciłem do Swedenborga, dokonawszy olbrzymich studjów nad religjami i stwierdziwszy, drogą lektury wszystkich dzieł jakie cierpliwe Niemcy, Anglja i Francja ogłosiły od sześćdziesięciu lat, głęboką prawdę moich młodzieńczych spostrzeżeń nad Biblją? Niewątpliwie Swedenborg streszcza wszystkie religje, lub raczej jedyną religję ludzkości. Jeżeli obrządki miały niezliczone postacie, ani znaczenie ich, ani ich konstrukcja metafizyczna nie zmieniły się nigdy. Słowem, człowiek posiadał zawsze tylko jedną religję. Siwaizm, wisznuizm i bramanizm, trzy pierwsze obrządki ludzkie, zrodzone w Tybecie, w dolinie Indu i na rozległych równinach Gangesu, skończyły na kilka tysięcy lat przed Chrystusem swoje walki, przyjmując hinduską Trimurti. Trimurti. to nasza trójca. Z tego dogmatu wypływają, w Persji magizm; w Egipcie religje afrykańskie i mozaizm; potem kabiryzm i politeizm grecko-rzymski. Gdy te promieniowania Trimurti dostrajają mity azjatyckie do wyobraźni każdego kraju, gdzie wnikają wprowadzone przez mędrców, których ludzie zmieniają w półbogów, Mitrę, Bachusa, Hermesa, Herkulesa etc., — Budda, słynny reformator owych trzech pierwotnych religji, zjawia się w Indjach i zakłada tam swój Kościół, który liczy jeszcze dziś o dwieście miljonów więcej niż