Strona:PL Balzac - Córka Ewy; Sekrety księżnej de Cadignan.djvu/206

Paryż powiał tak zawrotny wicher wypadków, iż niebawem, diuszessa de Maufrigneuse, zagrzebana w księżnej de Cadignan — zmiana nazwiska nieznana większości nowych aktorów wypchniętych na widownię przez rewolucję Lipcową — stała się jakgdyby cudzoziemką.
 We Francyi, tytuł diuka góruje nad wszystkimi innymi, nawet nad tytułem księcia, mimo że, wedle wiedzy heraldycznej wolnej od wszelkiego sofizmatu, tytuły nie znaczą absolutnie nic, i że panuje zupełna równość między szlachtą. Cudowną tę równość podtrzymywał niegdyś starannie królewski dom Francuzki; za naszych dni, istnieje ona jeszcze, przynajmniej nominalnie, w obyczaju, wedle którego królowie dają swoim dzieciom prosty tytuł hrabiów. W myśl tego-to systemu, Franciszek I zmiażdżył wspaniałość tytułów jakimi się puszył pompatyczny Karol V, podpisując swą odpowiedź: Franciszek, pan na Vanves. Ludwik XI uczynił jeszcze lepiej, wydając córkę za szlachcica bez tytułu, za Piotra de Beaujeu. Ludwik XIV złamał system feudalny tak gruntownie, iż tytuł diuka stał się, w jego monarchii, najwyższym zaszczytem arystokracyi i najwięcej budzącym zazdrości. Mimo to, istnieją we Francyi dwie lub trzy rodziny, w których księztwo, bogato uposażone, stoi powyżej diukostwa. Dom Cadignan, który posiada tytuł diuka de Maufrigneuse dla starszych synów, gdy inni nazywają