Strona:PL Balzac - Cierpienia wynalazcy.djvu/89

 — Och, pani, rzekła Maryna, niech mu pani pozwoli iść, on medytuje jedynie nad tem jak ratować pana, nie ma innej myśli w głowie. Kolb to już nie Alzatczyk; to jest... czy ja wiem?... czysty neufundlandczyk!
 — Idź, dobry Kolbie, rzekł Dawid, mamy jeszcze czas powziąć postanowienie.
 Kolb pobiegł do woźnego, gdzie nieprzyjaciele, zgromadzeni na naradę, rozprawiali o sposobie owładnięcia Dawidem.
 Uwięzienie dłużnika jest, na prowincji, faktem przechodzącym miarę, anormalnym. Przedewszystkiem, wszyscy znają się zbyt dobrze, aby ktokolwiek uciekał się do tak wstrętnego środka. Wierzycielom i dłużnikom przeznaczone jest spotykać się twarzą w twarz przez całe życie. Następnie, kiedy przemysłowiec, bankrut — aby się posłużyć wyrażeniem prowincji, która nie robi ceremonji z tego rodzaju legalną kradzieżą — obmyśla upadłość na szeroką skalę, wówczas szuka zawczasu schronienia w Paryżu. Paryż jest, do pewnego stopnia, Belgją prowincji; istnieją w nim kryjówki niemal nieprzeniknione, mandat zaś komornika wygasa na granicach jego okręgu. Pozatem, są inne przeszkody, udaremniające poniekąd wyrok. I tak, prawo, które uświęca nietykalność mieszkania, panuje bez wyjątku na prowincji; woźny nie ma mocy, jak w Paryżu, wdzierać się do obcego domu aby tam pochwycić dłużnika. Prawodawca uważał za właściwe wyłączyć Paryż, z przyczyny stałego nagromadzenia wielu rodzin w jednym domu. Ale, na prowincji, aby pogwałcić mieszkanie dłużnika, woźny musi przybyć w towarzystwie sędziego pokoju. Otóż, sędzia pokoju, który dzierży pod swą władzą woźnych, posiada niemal samoistną moc użyczenia lub odmówienia swego udziału. Na pochwałę sędziów pokoju trzeba powiedzieć, że ten obowiązek im ciąży, wzdragają się służyć ślepej namiętności lub zemście. Są jeszcze inne, niemniej poważne trudności, które poniekąd łagodzą to najzupełniej zbyteczne okrucieństwo, jakiem jest prawo o przymusie osobistym. Trudności te płyną z obyczajów, które często zmieniają prawa aż