Ta strona została przepisana.
Opowiadanie Aferzysta (Un homme d’affaires), pisane w r. 1845, nie ma nic wspólnego z Historją Trzynastu. Zamieściłem je tutaj jedynie ze wzglądów technicznych, dla dopełnienia tomu. Znajdzie w niem polski czytelnik samych prawie dobrych swoich znajomych z innych powieści Balzaka, poczynając od bohaterów: Maksym de Trailles (Ojciec Goriot etc.) i Cérizet (Cierpienia wynalazcy), Malaga (Fałszywa kochanka) etc. Ton, jakim Balzac mówi tutaj o patryarchalnych rozkoszach rodziny, również rzuca dość wymowne światło na niektóre moralizujące partje Komedji Ludzkiej. Nie gódźmy tych jej sprzeczności; przez to jest ona — powtarzam — tak bardzo ludzką...
Warszawa, w marcu 1926.
