Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/190

i honoru, aby mu powierzyć w całej rozciągłości swoje plany; wiedział zresztą iż Claparon niezdolny jest go przejrzeć.
 — Jeżeli naszego pierwszego przyjaciela nie wystrychniemy na dudka, nie uda się nam to z nikim, rzekł do Claparona w dniu, w którym obsypany przezeń wymówkami złamał go jak zużyty instrument.
 Lebas i Claparon wyszli razem.
 — Wyłabudam się, rzekł Birotteau. Moje passywa w akceptach dochodzą dwustu trzydziestu pięciu tysięcy franków: mianowicie siedmdziesiąt pięć tysięcy za dom, a sto siedmdziesiąt pięć za place. Otóż, na pokrycie tych płatności, mam dywidendę Roguina, która wyniesie może sto tysięcy, mogę anulować pożyczkę na place, ogółem sto czterdzieści. Chodzi o to, aby wycisnąć sto tysięcy franków z Esencji Kapilarnej i doczekać, przy pomocy paru akceptów z grzeczności lub zapomocą kredytu u bankiera, chwili, w której odrobię moją stratę i kiedy place pójdą w górę.
 Skoro raz człowiek w nieszczęściu zdoła sobie stworzyć fikcję nadziei, zapomocą szeregu mniej lub więcej słusznych rozumowań, któremi wypycha poduszkę aby oprzeć na niej głowę, jest często ocalony. Wiele ludzi wzięło ufność, jaką daje złudzenie, za energję. Może nadzieja jest połową odwagi; toteż, religja katolicka uczyniła z niej cnotę. Czyż nadzieja nie podtrzymała wielu słabych, dając im czas wyczekania szansy? Zdecydowany udać się do wuja żony i przedstawić mu sytuację nim poszuka pomocy gdzieindziej, Birotteau szedł ulicą św. Honorjusza aż na ulicę des Bourdonnais, nie bez owych nieznanych lęków które wstrząsały nim tak gwałtownie iż doznawał uczucia ciężkiej choroby. Miał płomień we wnętrznościach. W istocie, ludzie którzy odczuwają przeponą, doznają cierpień w tem miejscu, tak jak ludzie którzy odbierają wrażenia głową, doświadczają bólów mózgowych. Wielkie przesilenia zaskakują naturę tam, gdzie temperament pomieścił u danego osobnika siedzibę życia; ludzie słabi mają biegunkę, Napoleon usypia. Nim zdecydują się przypuścić szturm do czyje-