Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/199

pisma. Finot zjawiał się wówczas w drukarni, zaaferowany, jakgdyby miał rewizję artykułu. Mając wszędzie przyjaciół, wypchał Esencję Kapilarną przed Krem Regnauld przed Miksturę Brazylijską, przed wszystkie wynalazki, które pierwsze miały ten instynkt aby zrozumieć znaczenie prasy i niezawodny skutek jaki wywiera na publiczność częste powtarzanie jednej wiadomości. W tym złotym wieku niewinności, wielu dziennikarzy było jak cielęta, nie znali swojej siły, zajmowali się aktorkami, Floryną, Tullią, Marjetą, etc. Wszystko przechodziło przez ich ręce, a oni nie mieli nic. Finot nie zabiegał ani o aktorkę głodną ról, ani o sztukę do grania, ani o wodewil, ani o umieszczenie płatnego artykułu; przeciwnie, sam ofiarowywał się z pieniędzmi w krytycznej chwili albo ze śniadaniem w dobrym momencie; nie było tedy ani jednego dziennika któryby nie mówił o Esencji Kapilarnej, o jej zgodności z analizami Vauquelina, któryby nie drwił z ludzi wierzących iż można wywołać porost włosów i nie trąbił niebezpieczeństw ich malowania.
 Te artykuły krzepiły duszę Gaudissarta, który zbroił się w dzienniki aby zwalczać przesądy, i uprawiał na prowincji to, co nazywa się w narzeczu brukowem jazdą na całego. W owym czasie, dzienniki paryskie panowały nad departamentami, które nie posiadały jeszcze własnych organów, niebożęta! Czytywano przeto dzienniki sumiennie, od deski do deski. Gaudissart, wspierany prasą, osiągnął nadzwyczajne sukcesy zaraz w pierwszych miastach w których puścił w ruch język. Wszyscy prowincjonalni sklepikarze zapragnęli mieć ramki z ryciną Hero i Leandra. Finot wymierzył przeciwko olejkowi Makassar paradny koncept, budzący tyle śmiechu w teatryku Funambule, kiedy Pierrot bierze starą włosianą szczotkę świecącą łysinami, napuszcza ją olejkiem Makassar i sprawia iż szczotka pokrywa się bujnym włosem. Ta ironiczna scena wzniecała powszechną radość. Później, Finot opowiadał wesoło, iż, bez tego tysiąca talarów, byłby umarł z nędzy i rozpaczy. Dla niego, tysiąc talarów, to był majątek. W czasie