Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/216

 Du Tillet nie położył kropki nad i w swojem nazwisku. Dla tych z którymi pozostawał w stosunkach, to umyślne zapomnienie było umówionym znakiem. Najżywsze polecenia, gorące i serdeczne wstawiennictwa nie znaczyły wówczas nic. Taki list, w którym wykrzykniki rozpływały się w błaganiach, w którym du Tillet padał na kolana, był wówczas wydarty względami ubocznej natury: nie mógł go odmówić, należało go uważać za niebyły. Widząc i bez kropki, przyjaciel zbywał solicytanta frazesami. Wielu ludzi, i to z najwybitniejszych, staje się w ten sposób, jak dzieci, igraszkami w ręku aferzystów, bankierów lub adwokatów, którzy wszyscy mają podwójny podpis, jeden martwy, drugi żywy. Najsprytniejsi biorą się na to. Aby przejrzeć tę zdradę, trzeba doświadczyć dwoistego działania listu ciepłego i listu zimnego.
 — Ratujesz mi życie, du Tillet! rzekł Cezar, czytając list.
 — Mój Boże, rzekł du Tillet, zgłoś się pan wprost po pieniądze; skoro Nucingen przeczyta mój bilet, da panu ile sam zechcesz. Na nieszczęście, moje kapitały uwięzione są na jakiś czas; inaczej, nie wysyłałbym pana do tego potentata, Kellerowie bowiem są pygmejami w porównaniu z baronem. To drugi Law, zmartwychwstały w osobie Nucingena. Dzięki memu listowi, będziesz pan miał pokrycie do 15-go stycznia, a potem, zobaczymy. Jesteśmy z Nucingenem w najlepszej przyjaźni, nie chciałby mnie urazić ani za miljon.
 — To istny cud, rzekł sam do siebie Birotteau, który wyszedł przeniknięty wdzięcznością dla du Tilleta. Tak, tak! powiadał sobie, dobry uczynek nigdy nie jest stracony! I poczciwiec snuł swoje filozoficzne rojenia. Mimo to, jedna myśl kaziła jego szczęście. Udało mu się, na kilka dni, wstrzymać żonę od zaglądania do ksiąg; przerzucił kasę na barki Celestyna, pomagając mu sam; mógł mieć ten kaprys, aby żona i córka cieszyły się w spokoju pięknym apartamentem który im urządził, umeblował; ale, po wyczerpaniu tych drobnych uciech, pani Birotteau raczejby umarła, niżby się miała wyrzec osobistego wglądu w sprawy firmy. Birot-