Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/270

trzech miesięcy, okres wymagany przez formalności, nim się dojdzie do konferencji, na której wierzyciele i dłużnik podpisują traktat pokoju; tranzakcja ta nazywa się konkordatem. To słowo wskazuje dostatecznie, iż zapanowała zgoda po burzy jaką wznieciły gwałtowne sprzeczności interesów.
 Otrzymawszy bilans, trybunał handlowy mianuje natychmiast komisarza sądowego, który czuwa nad interesami masy nieznanych wierzycieli, jak również ma chronić upadłego przed dokuczliwościami wierzycieli rozjuszonych; podwójna rola, której odegranie przyniosłoby chlubę, gdyby komisarze sądowi mieli na to czas. Ten komisarz wyposaża agenta prawem objęcia w posiadanie nieruchomości, walorów, towaru, po sprawdzeniu stanu czynnego stwierdzonego w bilansie; wreszcie, kancelarja ogłasza zwołanie wszystkich wierzycieli, co odbywa się na hałaśliwej drodze anonsu. Wierzyciele — prawdziwi lub fałszywi — obowiązani są zebrać się dla zamianowania tymczasowych syndyków, którzy zastępują agenta, obejmują interesy bankruta, stają się, przez fikcję prawną, samym bankrutem, i mogą wszystko likwidować, sprzedawać, wszystkiem obracać, słowem stopić wszystko na korzyść wierzycieli, jeżeli upadły się nie sprzeciwi. Większość upadłości paryskich poprzestaje na syndykach tyczasowych, a to czemu:
 Mianowanie jednego lub więcej syndyków stałych jest jednym z najokrutniejszych aktów, do jakich mogą się posunąć wierzyciele spragnieni zemsty, wywiedzeni w pole, wodzeni za nos, wystrychnięci na dudków, wykierowani, orżnięci, okradzeni i oszukani. Mimo że, naogół, wierzyciele zwykle są oszukani, okradzeni, orżnięci, wykierowani i wystrychnięci na dudków, nie zdarza się wszakże w Paryżu, aby zajadłość kupiecka przetrwała okres trzech miesięcy. W handlu, jedynie weksle kupieckie zdolne są po upływie trzech miesięcy podnieść głowę spragnioną zapłaty. Pokwartale, wszyscy wierzyciele, wycieńczeni i znużeni wszelakiemi „krokami“, formalnościami jakie pociąga za sobą bankructwo, śpią smacznie przy boku swych przemiłych kobietek. To może ułatwić