Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/277

spłacenie pięćdziesięciu za sto które raczy nam przyrzec. Oto konkordat, przejdźcie panowie do kancelarji i podpiszcie!“
 Po tem przemówieniu, szczęśliwi kupcy winszują sobie i ściskają się. Po podpisaniu konkordatu, bankrut staje się kupcem jak wprzódy; oddają mu jego stan czynny, podejmuje na nowo interesy, nie będąc pozbawiony prawa zrobienia plajty z przyrzeczonych dywidend i małego pod-bankructewka które zdarza się często, niby dziecko, które matka wydaje na świat w dziewięć miesięcy po małżeństwie córki.
 Jeżeli konkordat nie dojdzie do skutku, wierzyciele mianują wówczas syndykatów definitywnych, chwytają się nadzwyczajnych środków stowarzyszając się aby eksploatować majątek i handel dłużnika, przejmując wszystkie jego sperandy, spadek po ojcu, matce, ciotce, etc.
 Istnieją zatem dwa bankructwa: bankructwo kupca który chce z powrotem objąć interesy, i bankructwo kupca, który, wpadłszy do wody, zadowala się pójściem na dno. Pillerault znał dobrze tę różnicę. Wedle niego, jak i wedle Ragona, równie trudno było wyjść czystym z pierwszego jak bogatym z drugiego. Doradziwszy poniechać wszystkiego, Pillerault zwrócił się do najuczciwszego obrońcy w trybunale, aby przeprowadził sprawę likwidując masę upadłości i oddając wartość do użytku wierzycieli. Prawo nakazuje, aby wierzyciele dostarczyli, przez czas tego dramatu, środków do życia bankrutowi i jego rodzinie. Pillerault uwiadomił komisarza, iż bierze na siebie potrzeby siostrzenicy i jej męża.
 Du Tillet obmyślił wszystko, aby uczynić z bankructwa trwałą agonję dla dawnego pryncypała. Oto jak. Czas jest w Paryżu tak kosztowny, iż zazwyczaj, w każdem bankructwie, z dwóch syndyków jeden tylko zajmuje się sprawą. Drugi jest dla formy; potwierdza, jak drugi notarjusz w aktach rejentalnych. Syndyk czynny zdaje się dość często na obrońcę. Dzięki temu sposobowi, bankructwa pierwszego rodzaju załatwia się w Paryżu tak gładko, iż, w terminie żądanym przez prawo, wszystko jest sklecone, przybite, za-