Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/299

 Anzelm przykląkł i ucałował rękę pani Cezarowej z cudownym wyrazem, który wycisnął obojgu łzy z oczu. Teściowa podniosła zięcia, wyciągnęła doń ręce i przycisnęła go do serca.
 Ten dzień miał być dniem radości dla Cezara. Osobisty sekretarz króla, pan de Vandenesse, zaszedł do biura aby z nim pomówić. Wyszli razem na dziedzińczyk Kasy amortyzacyjnej.
 — Panie Birotteau, rzekł wicehrabia de Vandenesse, wysiłki pańskie dla spłacenia wierzycieli doszły przypadkowo do uszu króla. Jego Królewska Mość, wzruszona tak rzadkiem postępowaniem, i wiedząc, iż, przez pokorę, nie nosisz pan krzyża Legji honorowej, posyła mnie z rozkazem abyś włożył z powrotem tę odznakę. Następnie, aby panu dopomóc w spełnieniu zobowiązań, J. K. M. polecił mi wręczyć panu tę sumę ze swej prywatnej szkatuły, żałując iż niepodobna Mu uczynić więcej. Niech to zostanie w głębokiej tajemnicy. Jego Królewska Mość uważa za rzecz mało królewską urzędowe rozgłaszanie swoich dobrych uczynków, rzekł osobisty sekretarz wręczając sześć tysięcy franków urzędnikowi, który, w czasie tej przemowy, przechodził niepodobne do opisu wzruszenia.
 Birotteau zdołał ledwie wybąkać parę słów bez związku. Vandenesse pozdrowił go skinieniem ręki i uśmiechem. Uczucie, jakie ożywiało biednego Cezara jest tak rzadkie w Paryżu, iż życie jego mimowiednie wzbudziło podziw. Józef Lebas, sędzia Popinot, Camusot, ksiądz Loraux, Ragon, pryncypał znacznego domu w którym pracowała Cezaryna, Lourdois, pan de La Billardière mówili o tem głośno. Opinja, już zmieniona na tym punkcie, wynosiła go pod niebiosy.
 — Oto człowiek honoru! To słowo niejeden raz obiło się już o uszy Cezara, kiedy przechodził ulicą i przyprawiało go o wzruszenia jakich doświadcza autor, kiedy słyszy: To on! Ta zaszczytna opinja była ciosem w serce du Tilleta. Kiedy Cezar otrzymał bilety bankowe przesłane przez monarchę, pierwszą jego myślą było spłacić niemi ex-subjekta. Poczciwiec udał się na ulicę Chaussée-d’An-