Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/39

i wtajemniczył go w sekret Królowej Róż, której klijenci byli najczynniejszymi, najbardziej oddanymi emisarjuszami Burbonów i gdzie skupiały się tajemne konszachty. Porwany zapałem młodości, zelektryzowany stycznością z takimi ludźmi jak Georges, La Billardière, jak rodziny Montauran, du Guénic, Fontaine, Cezar rzucił się w sprzysiężenie, jakie zjednoczeni rojaliści i teroryści skierowali 13 vendémiaire przeciw dogasającemu Konwentowi.
 Cezar miał zaszczyt walczyć przeciw Napoleonowi na stopniach św. Rocha, gdzie z samego początku odniósł ranę. Każdy zna wynik tego ruchu. Jeśli adjutant Barrasa wyszedł z dotychczasowego cienia, Birotteau ocalał dzięki temu iż pozostał w cieniu. Paru przyjaciół odniosło wojowniczego subjekta do Królowej Róż, gdzie przeleżał ukryty na strychu, opatrywany przez panią Ragon i szczęśliwie zapomniany. Był to jedyny błysk wojskowej odwagi Cezara Birotteau. Przez miesiąc, który trwała jego rekonwalescencja, zastanowił się gruntownie nad tem, iż szaleństwem jest łączyć politykę i perfumerję. Jeżeli został rojalistą, postanowił być jedynie i poprostu olejkarzem-rojalistą, nie narażając karku, i oddał się ciałem i duszą swemu zawodowi.
 Po 18 brumaire, państwo Ragon, zwątpiwszy o sprawie prawowitego monarchy, postanowili rzucić sklep i żyć jako stateczni mieszczanie, nie mięszając się już do polityki. Dla tej tranzakcji, trzeba im było człowieka, któryby miał więcej uczciwości niż ambicji, więcej zdrowego rozumu niż talentów. Ragon zaproponował tedy kupno pierwszemu subjektowi. Birotteau, w dwudziestym roku życia posiadacz tysiąca franków renty w skarbie państwa, zawahał się. Ambicją jego było osiąść w okolicy Chinon z chwilą gdy uciuła sobie tysiąc pięćset franków renty, i gdy pierwszy konsul umocni dług publiczny umacniając się sam w Tuillerjach. Poco narażać uczciwą i skromną niezależność w ryzykach handlu? mówił sobie. Nigdy nie przypuszczał iż zdobędzie tak znaczny majątek, dzięki operacjom na które puszcza się człowiek jedynie za