Strona:PL Balzac - Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau.djvu/61

w ciągu swej handlowej karjery, spostrzegłszy ile czasu pochłania dochodzenie takich wątpliwych spraw, uważał, iż chudą i niepewną dywidendę zyskaną na drodze ugody wynagradza w zupełności czas jaki się oszczędza na chodzeniu, przeróżnych krokach i gonitwie za niesumiennymi dłużnikami.
 — Jeżeli bankrut jest uczciwym człowiekiem i wyliże się, spłaci twój dług, mówił pan Ragon. Jeżeli został bez środków i jest poprostu nieszczęśliwy, poco go dręczyć? jeżeli hultaj, nigdy nic nie dostaniesz. Twoja znana surowość zyskuje ci opinję niewzruszonego; skoro niepodobieństwem jest targować się z tobą, póki tylko ktoś będzie zdolny płacić, spłaci raczej ciebie.
 Cezar przybywał na schadzkę o umówionej godzinie, ale, w dziesięć minut potem, odchodził z niezłomnością której nic nie zdołałoby ugiąć; toteż punktualność jego zniewalała do punktualności tych, którzy z nim mieli jakąś sprawę.
 Strój, jaki zwykł był nosić, zgodny był z jego obyczajem i fizjognomją. Żadna potęga nie zmusiłaby go aby się wyrzekł białej muślinowej krawatki, której zwisające rogi wyhaftowane były przez żonę lub córkę. Biała pikowa kamizelka na dwa rzędy schodziła nisko na dość wystającym brzuszku, Birotteau bowiem skłaniał się nieco do otyłości. Nosił niebieskie pantalony, czarne jedwabne pończochy i trzewiki z kokardkami które rozwiązywały się często. Oliwkowy surdut, zawsze za obszerny, i kapelusz z szerokiem rondem dawały mu wygląd kwakra. Kiedy ubierał się na niedzielę wieczór, kładł spodeńki jedwabne, trzewiki o złotych klamrach i nieuchronną dwurzędową kamizelkę, której klapy rozwierały się wówczas aby ukazać fałd żabota. Brunatny frak miał długie poły i szerokie wyłogi. Cezar zachował, aż do 1819, dwie wiszące równolegle dewizki u zegarka, ale nosił obie tylko do paradnego stroju.
 Takim był Cezar Birotteau, godny człowiek, któremu wróżki, kształtujące przy urodzeniu zaczątki człowieka, odmówiły zdolności obejmowania całości polityki i życia, wzniesienia się nad poziom