Strona:PL Balzac - Kobieta porzucona; Gobseck; Bank Nucingena.djvu/232

przemysłu. Fabrykanci i rząd, zamiast usunąć przyczynę złego, zrobili jak pewni lekarze, stłumili zło zapomocą gwałtownych środków. Trzeba było posłać do Lyonu człowieka z głową, jednego z owych ludzi których mieni się niemoralnymi, jakiegoś księdza Terray; ale widziano tylko stronę wojskową! Rozruchy wprowadziły tedy towar neapolitański po czterdzieści su łokieć. Te jedwabie neapolitańskie sprzedają się dzisiaj — i jak! — a fabrykanci wynaleźli zapewne jakiś sposób kontroli. Ten system fabrykacji na krótką metę musiał wzróść w kraju, gdzie taki Ryszard Lenoir, jeden z największych obywateli jakich miała Francja, zrujnował się na tem, iż dawał pracę sześciu tysiącom robotników bez zamówienia, żywił ich, i trafił na ministrów dość tępych, aby mu dać upaść w rewolucji, jaką rok 1814 wywołał w cenie tkanin. Oto jedyny wypadek, w którym kupiec wart jest pomnika. I ot, ten człowiek jest dzisiaj przedmiotem subskrypcji bez subskrybujących, podczas gdy dano miljon dzieciom generała Foy. Lyon jest konsekwentny: zna Francję, wyzuta jest z poczucia religijnego. Historja Ryszarda Lenoir, to jeden z owych błędów, o których Fouche mawiał, że gorsze są od zbrodni.
 — Jeżeli w sposobie w jaki przedstawiamy interes, podjął Couture wracając do punktu w którym mu przerwano, jest odcień szarlatanerji, słowo które stało się hańbiące, coś pośredniego między uczciwem a nieuczciwem, bo pytam się gdzie się zaczyna, gdzie się kończy szarlatanerja, co to