Strona:PL Balzac - Kobieta porzucona; Gobseck; Bank Nucingena.djvu/92

nia wymagają czasu, środków fizycznych lub starań! Otóż, złoto zawiera wszystko w zalążku, a daje wszystko w rzeczywistości. Jedynie warjaci lub chorzy mogą znajdować szczęście w tem, aby tasować karty co wieczór dla przekonania się czy wygrają kilka groszy. Jedynie głupcy mogą obracać swój czas na dowiadywaniu się co się dzieje, czy ta a ta pani położyła się na kanapie sama lub w towarzystwie, czy ma więcej krwi niż limfy, więcej temperamentu niż cnoty. Jedynie naiwni mogą się uważać za ludzi użytecznych swoim bliźnim, zajmując się wytyczaniem zasad politycznych, aby rządzić wypadkami zawsze nieprzewidzianemu Jedynie dudki mogą paplać o aktorach i powtarzać ich koncepty; odbywać codziennie, tylko na większej przestrzeni, przechadzkę zwierzęcia w swojej klatce; ubierać się dla drugich jeść dla drugich, chełpić się koniem lub powozem, które sąsiad może mieć dopiero w trzy dni po nich. Czyż to nie jest życie waszych Paryżan streszczone w paru zdaniach? Spójrzmyż na życie z bardziej wysoka niż oni. Szczęście polega albo na silnych wzruszeniach, w których spala się życie, albo też na perjodycznych zatrudnieniach, które zeń czynią regularnie funkcjonującą angielską mechanikę. Ponad temi rodzajami szczęścia istnieje ciekawość, rzekomo szlachetna, poznania tajemnic natury albo też niejakiego naśladowania jej objawów. Czyż to nie jest, w dwóch słowach, Sztuka lub Wiedza, namiętność lub spokój? Otóż, wszystkie namiętności ludzkie, spotęgowane grą waszych