Strona:PL Balzac - Kontrakt ślubny; Pułkownik Chabert.djvu/102

Czyż ja wiem dziś, co ci się zdarzy jutro? Mogę ci dać teraz jedynie ogólne wskazówki.
 — Droga mamo,(powiedz prędko wszystko co wiesz.
 — Przedewszystkiem, dziecko, przyczyną zguby mężatek, które pragną zachować serce mężów... a, rzekła po pauzie, zachować ich serce lub panować nad nimi, to jedno i to samo... otóż, główna przyczyna nieporozumień tkwi w stałem współżyciu, które nie istniało niegdyś, a które rozpanoszyło się w tym kraju, wraz z manją rodzinna. Od przewrotu który się spełnił we Francji, mieszczańskie obyczaje wtargnęły do arystokratycznych domów. To nieszczęście sprawił jeden z ich pisarzy, Rousseau, bezecny heretyk, anty-społeczny mędrek, który, nie wiem w jaki sposób, umiał usprawiedliwić największe niedorzeczności. Utrzymywał, ze wszystkie kobiety mają te same prawa i właściwości; że w życiu powinno się być posłusznym naturze, jakgdyby żona hiszpańskiego granda gdybyśmy ty albo ja miały coś wspólnego z kobietą z ludu? Od tego czasu, kobiety z towarzystwa zaczęły karmić dzieci, wychowywać córki i siedzieć w domu. Przez to, życie skomplikowało się w taki sposób, że szczęście stało się prawie niemożliwe, bo zgodność charakterów, dzięki której my żyjemy z sobą jak dwie przyjaciółki, jest wyjątkiem. Ciągła styczność jest niemniej niebezpieczna między dziećmi i rodzicami co między małżeństwem. Mało jest dusz których miłość oparłaby się wszechobecności, ten cud przynależy tylko Bogu. Wznieś więc między sobą a Pawłem zapory światowe, chodź na bale do Opery, bywaj dużo, miej dla niego mało czasu. Dzięki tej metodzie nie stracisz ceny. Kiedy, aby iść razem do końca życia, dwoje istot ma tylko miłość, szybko wyczerpią się jej zasoby: obojętność, przesyt, wstręt, zjawią się niebawem. Wiedz, że miejsce wygaegsło uczucia zastępuję jedynie obojętność lub wzgarda. Bądź tedy dla męża zawsze młoda i wciąż nowa. Ż on cię znudzi, to może się zdarzyć; ale ty nie nudź go nigdy. Umieć się nudzić w porę, to tajemnica wszelkiej władzy. Nie zdołasz urozmaicić szczęścia ani troską o majątek ani gospodarstwem; gdybyś tedy nie wciągnęła męża