Strona:PL Balzac - Kontrakt ślubny; Pułkownik Chabert.djvu/81

deum w obu obozach: niebezpieczna sytuacja! przychodzi chwila, gdy kończy się pomyłka zwyciężonego. Dla wdowy zwyciężonym był jej zięć.
 Nazajutrz rano, Magnus przybył do pani Evangelista. Z pogłosek o bliskiem małżeństwie Natalji z hrabią Pawłem, sądził że chodzi o kupno klejnotów. Żyd zdziwił się, dowiadując się, że chodzi o urzędowe niejako oszacowanie djamentów teściowej. Instynkt żydowski, jak również parę zręcznych pytań objaśniły go, że z pewnością wartość ta ma być wliczona w kontrakt ślubny. Ponieważ djamenty nie były na sprzedaż, oszacował je tak, jakgdyby je miał kupić człowiek prywatny u kupca. Jedynie jubilerzy umieją odróżniać djamenty azjatyckie od brazylijskich. Kamienie z Golkondy i z Wizabur wyróżniają się białością, czystością blasku, jakiego nie moją inne, których woda zawiera odcień żółty, co, przy jednakiej wadze, zmniejsza ich cenę. Kolczyki i kolję pani Evangelista, złożone wyłącznie z djamentów azjatyckich, Magus ocenił na dwieście pięćdziesiąt tysięcy. Co się tyczy Discreto, był to, jego zdaniem, jeden z najpiękniejszych djamentów w prywatnem posiadaniu, i want był sto tysięcy. Dowiadując się o cenie, która zdradziła jej hojność mężowską, pani Evangelista spytała, czy mogłaby uzyskać tę sumę natychmiast.
 — Proszę pani, odparł Żyd, jeśli pani chce sprzedać, dałbym tylko siedemdziesiąt pięć tysięcy za brylant, a sto sześćdziesiąt tysięcy za kolję i kolczyki.
 — Czemu ta różnica? spytała pani Eyangelista zdumiona.
 — Proszę pani, im djamenty piękniejsze, tem dłużej u nas leżą. Trudność sprzedaży rośnie w stosunku do wartości kamieni. Ponieważ kupiec nie może tracić oprocentowania kapitału, procenty te, połączone z ryzykiem wahań wartości towaru, tłumaczą różnicę cen kupna a sprzedaży. Straciła pani, od dwudziestu lat, procent od trzystu tysięcy. Jeżeli pani nosiła dziesięć razy rocznie swoje djamenty, kosztowały panią za każdy wieczór tysiąc talarów. Ileż pięknych tualet można mieć za tysiąc talarów. Ci, którzy trzy-