prawdziwych dilettanti, którzy tęsknili z pewnością w Hiszpanji za teatrem Favart. Ale przy Te Deum niepodobna było nie poznać duszy farncuskiej w akcencie, jakiego nagle nabrała ta muzyka. Tryumf arcy-chrześcijańskiego króla budził wyraźnie najwyższą radość w sercu zakonnicy. Z pewnością była to Francuska. Niebawem, poczucie ojczyzny buchnęło, trysnęło niby snop światła w zewie organów, w który mniszka wplotła motywy oddychające wykwintem paryskiego smaku, barwiąc je nieznacznie tonami naszych najpiękniejszych narodowych melodyj. Ręce hiszpańskie nie byłyby wlały w ten wdzięczny hołd złożony orężowi francuskiemu tyle ciepła, które do reszty ujawniło francuskie pochodzenie grającej.
— Wszędzie tedy jest Francja? rzekł jeden z żołnierzy.
Generał wyszedł przy Te Deum; niepodobna mu było słuchać. Muzyka ta zdradziła mu kobietę kochaną bez pamięci, kobietę która tak głęboko zagrzebała się w łonie religji i tak niezłomnie usunęła się oczom świata, że uszła dotąd wytrwałym poszukiwaniom ludzi rozrządzających i wielką władzą i wysoką inteligencją. Podejrzenie zbudzone w sercu generała umocnił jeszcze daleki odzew rozkosznej swą melancholją melodji z Fleuve du Tage, romancy francuskiej, której preludjum często słyszał w buduarze ukochanej. Melodję tę obrała mniszka, aby, wśród radości tryumfatorów, wyrazić żale wygnanki. Straszliwe wrażenie! Karmić się nadzieją zmartwychwstania straconej miłości, odnaleźć straconą, dojrzeć jej ślad po pięciu latach, w czasie których namiętność jątrzyła się w próżni i potęgowała się w daremnych wysiłkach!
Któż bodaj raz w życiu nie przewracał swego pokoju, papierów, domu, nie szperał niecierpliwie w pamięci szukając cennego przedmiotu i nie odczuł niewymownej rozkoszy znajdując go po paru dniach daremnego szukania, przeżywszy kolejne fazy nadziei i zwątpienia, straciwszy najżywsze wzruszenia duszy dla tego ważnego nic, które stało się niemal namiętnością? Rozciągnijcie ów szczególny stan na pięć lat; postawcie kobietę, serce, miłość,
Strona:PL Balzac - Księżna de Langeais.djvu/20
Ta strona została skorygowana.