może dlatego, że ci ludzie są mistrzami dowodów, i że, mimo rozkosznej poezji swoich sentymentów, miłość żąda nieco więcej geometrji niż się mniema. Otóż, księżna i Armand podobni byli do siebie w tem, że oboje byli jednako niedoświadczeni w miłości. Ona znała bardzo mało teorję, nie znała praktyki, nie czuła nic, a zastanawiała się nad wszystkiem. Montriveau znał niewiele praktykę, nie znał teorji i za wiele czuł aby się zastanawiać. Oboje ponosili tedy konsekwencje tej dzikiej sytuacji. W owej rozstrzygającej chwili, miljardy jego myśli możnaby sprowadzić do tej jednej: „Oddaj mi się“. Myśl straszliwie egoistyczna w oczach kobiety, w której słowa te nie budziły żadnych wspomnień i nie rodziły żadnych obrazów.
Trzeba było wszakże odpowiedzieć. Mimo że krew się w nim gotowała od tych drobnych zdań ostrych i zimnych, wyrzucanych kolejno niby strzały, Montriveau musiał ukryć swą wściekłość, aby nie zgubić wszystkiego jakiem szaleństwem.
— Mościa księżno, boleję mocno, że Bóg nie wymyślił dla kobiety innego sposobu potwierdzenia daru swego serca, niż dołączeniem doń daru swej osoby. Wysoka cena, jaką pani przywiązuje do siebie samej, wskazuje mi, że i ja nie powinienem kłaść mniejszej. Skoro mi dajesz swą duszę i wszystkie swe uczucia, cóż znaczy reszta? Zresztą, jeśli moje szczęście jest dla pani tak ciężkiem poświęceniem, nie mówmy o tem. Daruje pani wszakże człowiekowi z pewną ambicją, jeżeli czuje się upokorzony tem, że zrobiono zeń bonońskiego pieska.
Ton ostatniego zdania przeraziłby może inną kobietę, ale kiedy taka spódniczka wzniesie się ponad wszystko pozwalając z siebie zrobić bóstwo, żadna potęga świata nie dorówna jej w dumie.
— Panie margrabio, jestem w rozpaczy, że Bóg nie wymyślił dla mężczyzny szlachetniejszego sposobu stwierdzenia daru swego serca, niż objawy pragnień nad wyraz pospolitych. O ile my, oddając się, stajemy się niewolnicami, mężczyzna, biorąc kobietę, nie zobowiązuje się do niczego. Kto mnie upewni, że zawsze będziesz
Strona:PL Balzac - Księżna de Langeais.djvu/88
Ta strona została skorygowana.