Strona:PL Balzac - Kuratela i inne opowiadania.djvu/194

tyżerów Ludwika XIV. Dotąd, cofanie się podłości i lęku brano za manewry zręczności; ale przyjdą niebezpieczeństwa i młodzież powstanie jak w r. 1790. Dokazała pięknych rzeczy w owym czasie! W tej chwili, zmieniacie ministrów jak chory zmienia miejsce w łóżku. Te wahania świadczą o zgrzybiałości waszego rządu. Uprawiacie system filuterji politycznej który odwróci się przeciw wam, bo Francja zmęczy się temi sztuczkami. Francja nie powie wam że jest znużona, nigdy nie wie się jak się ginie, jak i czemu to jest zadanie historyka; ale wy zginiecie z pewnością przez to, żeście nie zażądali od młodzieży francuskiej jej sil i energji, jej poświęcenia i zapału; za to, żeście nienawidzili ludzi zdolnych, żeście ich nie szukali z miłością w tem wspaniałem pokoleniu; żeście, w każdej okoliczności, wybierali mierność. Przychodzisz pan żądać mego poparcia; ale należysz do tej zmurszałej masy, którą interes czyni wstrętną, która drży, która się kurczy, i która, dlatego że maleje, chce pomniejszyć Francję. Moja silna natura, moje poglądy, byłyby dla pana rodzajem odtrutki; dwa razy zadrwił pan sobie ze mnie, dwa razy pana wywróciłem, wie pan o tem. Wiązać się po raz trzeci, to musiałoby być coś poważnego. Zabiłbym się, gdybym się dał wywieść w pole, bo zwątpiłbym o samym sobie: winnym nie byłbyś pan, ale ja.
 Usłyszeliśmy wówczas najpokorniejsze słowa, najgorętsze zaklęcia aby nie pozbawiać kraju talentów. Wspomniano ojczyznę; Marcas wydał znaczące: Och! och! — drwił sobie ze swego rzekomego pryncypała. Polityk zaczął mówić jaśniej; uznał wyższość swego dawnego doradcy, zobowiązywał się zapewnić mu posadę biurową, ułatwić mu kandydowanie; następnie zaproponował mu wybitne stanowisko, oświadczając iż, od tej pory, on, minister, podda się temu, którego może być już tylko porucznikiem. Jest w nowej kombinacji ministerjalnej i nie chce wracać do władzy, nie zapewniwszy Marcasowi miejsca odpowiadającego jego wartości; postawił już ten warunek. Przyjęto Marcasa w kombinację jako punkt nieodzowny.