się kabalarki. Dla niedowiarków, astrologja jest jedynie wyzyskiwaniem wrodzonego uczucia, jednego z najsilniejszych, ciekawości. Niedowiarki przeczą tedy związkom, jakie wróżbiarstwo ustala między losem ludzkim a konfiguracją uzyskaną zapomocą kilku głównych elementów astrologji. Ale z wiedzą tajemną jest tak, jak z tyloma naturalnemu objawami odrzucanemi przez ludzi „trzeźwych“ oraz przez filozofów-materjalistów, to znaczy tych, którzy trzymają się wyłącznie faktów dotykalnych, stwierdzonych retortą lub wagą fizyki i chemji; owe nauki istnieją, żyją, nie czyniąc zresztą postępów, gdyż blisko od dwóch wieków wybitne umysły porzuciły ich uprawę.
Biorąc wróżbiarstwo jedynie od strony możliwości, wierzyć że poprzednie wypadki naszego życia, że tajemnice znane tylko nam samym, mogą się bezpośrednio ujawnić w kartach które tasujemy, zbieramy, które wróżbiarz układa w kupki wedle tajemnych praw, — to niedorzeczność; ale niedorzecznością mieniono i parę, i mienią jeszcze dziś żeglugę powietrzną, niedorzecznością mieniono wynalazek prochu i druku, lunetę, rytownictwo, i ostatni wielki wynalazek — dagerotyp. Gdyby ktoś powiedział Napoleonowi, że budynek, że człowiek odbijają się wciąż i nieustannie w postaci obrazu w atmosferze, że wszystkie istniejące przedmioty mają w niej swoje widmo dające się uchwycić, zamknąłby tego człowieka w Charenton, jak Richelieu zamknął w Bicêtre Salomona de Gaux, kiedy tem normamdzki męczennik przyniósł mu olbrzymią zdobycz żeglugi parowej. A wszakże to właśnie udowodnił Daguerre swoim wynalazkiem! Otóż, jeżeli Bóg pomieścił, dla niektórych widzących oczu, los każdego człowieka w jego fizjognomji (biorąc to słowo jako całkowity wyraz ciała), czemu ręka nie miałaby streszczać fizjognomji, skoro ręka jest całem działaniem, ludzkiem i jego jedynym środkiem wyrażenia się? Stąd chiromancja. Czy społeczeństwo nie naśladuje Boga? Przepowiedzieć człowiekowi wydarzenia życia z ręki, czyż to jest dziwniejsze dla kogoś obdarzonego siłą Widzenia, niż powiedzieć żołnierzowi że będzie się
Strona:PL Balzac - Kuzyn Pons.djvu/117
Ta strona została skorygowana.