Strona:PL Balzac - Lekarz wiejski.djvu/54

raz, nie słyszałem ani głosu ludzkiego; w piątym roku wszędzie był gwar i życie. Wesołe śpiewy, turkot warsztatów, odgłosy rozmaitych narzędzi rozbrzmiewały przyjemnie w moich uszach. Widziałem krzątającą się pracowitą ludność, skupioną w miasteczku nowem, czystem, zdrowotnem, obsadzonem drzewami. Każdy mieszkaniec miał świadomość swego dobrobytu, wszystkie twarze oddychały zadowoleniem, jakie daje pożytecznie wypełnione życie.
 — Te pięć lat stanowi w moich oczach pierwszy okres pomyślności naszej gminy, podjął lekarz po pauzie. Przez ten czas, wszystko wykarczowałem i wszystko zasiałem, w głowach i w ziemi. Rozrost ludności i przemysłu nie mógł się już odtąd zatrzymać. Zbliżał się już drugi wiek. Niebawem, ten mały światek zapragnął się lepiej ubrać. Przybył nam kramarz, wraz z nim szewc, krawiec i kapelusznik. Ten początek zbytku przywiódł nam rzeźnika, korzennika, potem akuszerkę, która była mi bardzo potrzebna, bo traciłem wiele czasu przy porodach. Wykarczowane grunty dawały obfite plony. Wzrost nawozu, połączonego ze wzrostem ludności, podniósł wartość naszych produktów rolnych. Wówczas to mogłem rozwinąć moją działalność w całej pełni. Ozdrowiszy domy i doprowadziwszy stopniowo mieszkańców do tego aby się lepiej żywili, lepiej odziewali, chciałem by i zwierzęta odczuły ten zaczątek cywilizacji. Od starannej hodowli bydła zależy piękność rasy i osobników, a tem samem produktów: nastawałem tedy na ulepszenie stajni i obór. Wykazując zysk, jaki daje bydlątko dobrze pomieszczone, dobrze utrzymane, w porównaniu ze szczupłym dochodem źle utrzymanego bydła, zmieniłem nieznacznie w naszej gminie sposób obchodzenia się ze zwierzętami: ani jedno bydlątko nie chorowało. Krowy i woły czyszczono tak, jak się to czyni w Szwajcarji lub w Owernji. Owczarnie, stajnie, obory, mleczarnie, spichrze, przebudowano na wzór budynków moich lub pana Gravier; są obszerne, dobrze odwietrzane, a tem samem zdrowe. Nasi dzierżawcy byli memi apostołami, rychło nawracali niedowiarków