Strona:PL Balzac - Muza z Zaścianka.djvu/155

czajnym u mieszkańców prowincji. Dina stała się gospodynią, tak jak stała się poetką, przez rzut szlachetnej duszy ku szczytom.
 — Szczęście jego będzie mojem rozgrzeszeniem.
 Słowo to, które wydarło się Dinie, tłómaczyło obecny stan rzeczy. Rozgłos, jaki Stefan nadał swemu tryumfowi w dzień premjery, dostatecznie obnażył w oczach pana de Clagny intencje dziennikarza. Dla Stefana, pani de La Baudraye była, wedle angielskiego wyrażenia, wcale ładnem piórkiem u czapeczki. Daleki od cenienia uroków nieśmiałej i szukającej cienia miłości, od ukrywania przed światem tak wielkiego szczęścia, kosztował rozkoszy parwenjusza, strojąc się w pierwszą uczciwą kobietę która zaszczyciła go miłością. Mimo to, prokurator dał się jakiś czas omamić troskliwości, jaką każdy mężczyzna rozwija dla kobiety w położeniu pani de La Baudraye, której-to troskliwości Lousteau dodawał uroku dzięki swemu ujmujacemu z natury obejściu. Zdarzają się w istocie ludzie, którzy mają z natury coś małpiego, u których naśladowanie najbardziej uroczych przejawów uczucia jest tak naturalne że staje się nieświadome; naturalne zaś talenty dziennikarza wielce się rozwinęły w środowisku w którem żył dotąd. Między kwietniem a lipcem, na który spodziewała się połogu, Dina odgadła czemu Lousteau nie zwyciężył nędzy: był leniwy i nie miał woli. Zapewne, iż mózg posłuszny jest jedynie własnym prawom, nie uznaje ani konieczności życia ani nakazów honoru; nie pocznie się pięknego dzieła dlatego że żona umiera, dla zapłacenia hańbiących długów lub wyżywienia dzieci; mimo to, niema wielkiego talentu bez wielkiej woli. Te dwie bliźniacze siły niezbędne są do wzniesienia olbrzymiego gmachu sławy. Ludzie wybrani utrzymują swój mózg w zdolności tworzenia, jak niegdyś rycerz miał rynsztunek zawsze w gotowości. Zwalczają lenistwo, unikają drażniących przyjemności lub poddają się im jedynie w mierze wskazanej przez granice ich natury. Tak tylko jest do pojęcia Walter Scott, Cuvier, Wolter, Newton, Buffon, Bayle, Bossuet, Leibnitz, Lope de Vega, Calderon, Bokacjusz, Aretino, Arystoteles, słowem wszyscy ludzie którzy bawią, uczą lub prowadzą epokę. Wola może