Strona:PL Balzac - Ojciec Goriot.djvu/12

uwagę. Galernik ten jest fanatykiem przyjaźni. Aby ocalić przyjaciela, wziął winę jego na siebie i dostał się na galery, skazując się tym samym na śmierć cywilną i wiekuistą walkę ze społeczeństwem. Na galerach związał się z jakimś korsykańskim opryszkiem, którego uwolnił i z którym uciekł. W tej chwili, gotów jest oddać się ciałem i duszą Rastignakowi; później, uczyni z siebie pomost, aby Lucjan de Rubempré mógł dojść do świetności i majątku. Otóż ten anioł poświęcenia niewrażliwy jest na kobiety; i to psycho-fizyczne tło genialnie wyzyskane jest przez Balzaka dla wlania prawdy i życia w postać Vautrina. Homoseksualizm męski w swojej trywialnej formie jest czymś dość obrzydliwym; natomiast przeidealizowany, pchnięty o kilka szczebli wyżej, skoro mocen jest skojarzyć całą tkliwość i poezję serca jaką stwarza miłość do kobiety, z ową spójnią duchowego pobratymstwa, harmonijną ciągłością intelektualnego obcowania, jakiej namiętna miłość do kobiety — oparta zazwyczaj na prawach kontrastu (Alcest — Celimena!), kryjąca zawsze pierwiastek walki dwóch płci i często raczej zbliżona do nienawiści niż do przyjaźni — dać nie może, tam wytwarzać on musi owo najpełniejsze, najwyższe nasilenie uczucia, tego samego które tryumfowało nad inną miłością w dawnej Grecji i na którego chwałę śpiewa hymn Symposion platoński. To ściśle realne, głęboką ludzką prawdą przepojone podłoże każdej najbardziej romantycznej chimery odróżnia zasadniczo Balzaka od współczesnej mu twórczości Romantyków.
 Toż samo trafnie odczute psycho-fizyczne tło znajduje się i w postaci samego ojca Goriot. Goriot, wedle tego jak Balzac maluje jego przeszłość, to typ fizycznie silny, który, straciwszy w pełni uszczęścia ukochaną żonę, poprzysiągł sobie zostać bezwzględnie wiernym jej pamięci: całą swą zdolność uczuciową przenosi na ubóstwiane córki. Stąd to uczucie ojcowskie ma w sobie coś anormalnego, coś z niezaspokojonego płciowego przedrażnienia, z fetyszyzmu, coś z niezdrowej erotycznej podniety w zaprzątaniu się życiem