Strona:PL Balzac - Ostatnie wcielenie Vautrina.djvu/149

gi na swe istnienie które stało się dlań niby ubranie bez ciała, niby łachman, nie podejrzewał pułapki zastawionej przez Bibi-Lupin, ani wagi swego zjawienia się na łące. Nieszczęśliwy, opuściwszy machinalnie pokój, wszedł w korytarz biegnący wzdłuż cel wmurowanych we wspaniałe arkady królewskiego pałacu, którymto korytarzem więźniowie, pomieszczeni w pistolach lub w celach, dostają na łąkę.
 Wszyscy więźniowie — oskarżeni, którzy mają stawać przed sądem i którzy już stawali, obwinieni nie przeznaczeni do sekretnych — słowem wszyscy mieszkańcy Conciergerie przechadzają się, przez kilka godzin w dniu, zwłaszcza wczesnym rankiem w lecie, w tej niewielkiej, całkowicie zabrukowanej przestrzeni. Łąka ta, przedpokój rusztowania lub kaźni, ma w nich ujście z jednej strony, z drugiej zaś, przez osobę żandarma, gabinet sędziego śledczego lub ławę oskarżonych, styka się ze społeczeństwem. Toteż, widok ten bardziej przejmuje mrozem niż rusztowanie. Rusztowanie może stać się piedestałem podnoszącym ku niebu; ale łąka, to wszystkie zakały ziemi skupione razem i bez wyjścia!
 Czy to będzie łąka w la Force czy w Poissy, w Melun czy u św. Pelagji, łąka jest łąką. Te same fakty powtarzają się tam identycznie, z różnicą barwy murów, wysokości ich lub przestrzeni.
 Pod potężnemi sklepieniami, podtrzymującemi salę rozpraw trybunału kasacyjnego, istnieje, przy czwartej arkadzie, kamień, który służył, jak powiadają, św. Ludwikowi do rozdzielania jałmużny, a który, za naszych dni, służy za stół do sprzedawania więźniom wiktuałów. Toteż, z chwilą gdy nieszczęśliwi znajdują się na łące, wszyscy skupiają się koło tego kamienia, zastawionego łakociami więziennemi, wódką, rumem, etc.
 Dwie pierwsze arkady z tej strony łąki, która rozciąga się naprzeciw wspaniałej galerji bizantyńskiej, jedynego śladu po wykwintach pałacu św. Ludwika, obejmują rozmównicę, gdzie konferują adwokaci z oskarżonymi i dokąd więźniowie dostają się przez warowną bramę. Rozmównica ta, przylegająca do olbrzymiej sali