Strona:PL Balzac - Ostatnie wcielenie Vautrina.djvu/36

zdobne są wspaniałemi kolumnami i podparte wieżą Montgommery, stanowiącą dziś część mieszkania dyrektora Conciergerie, oraz wieżą srebrną, która służy za sypialnię dozorcom, klucznikom czy odźwiernym — jak wam się spodoba ich nazwać. Ilość tych funkcjonarjuszów nie jest tak znaczna jakby można mniemać (jest ich dwudziestu); sypialnia ich, jak i posłanie, nie różnią się od noclegu pistolów. Nazwa ta pochodzi z pewnością stąd, iż niegdyś płacono pistola na tydzień za to mieszkanie, którego nagość przypomina owe zimne poddasza, stanowiące asylum wielkich ludzi bez majątku w początkach paryskiej karjery. Po lewej, w wielkiej sali wchodowej, znajduje się kancelarja Conciergerie, oszklone biuro, gdzie zasiada dyrektor z pisarzem: tam znajdują się księgi przyjęcia. Tam zapisuje się, opisuje i obszukuje obwinionych czy oskarżonych. Tam rozstrzyga się kwestja pomieszczenia, której rozwiązanie zależy od sakiewki pacjenta. Naprzeciw tej sali, widnieją oszklone drzwi do rozmownicy, gdzie rodzina i adwokaci stykają się z oskarżonymi przez otwór z podwójną drewnianą kratą. Okno tej rozmownicy wychodzi na t. zw. łąkę, miejsce przechadzki, gdzie oskarżeni oddychają świeżem powietrzem i oddają się ćwiczeniom w przepisanych godzinach.
 Ta wielka sala, oświetlona mdłem światłem jednej i drugiej furty (jedyne okno wychodzące na dziedziniec zajęte jest w zupełności przylegającą do niego kancelarją), posiada atmosferę doskonale harmonizującą z obrazami poczętemi przez wyobraźnię. Wrażenie jest tem bardziej przejmujące, iż, równolegle z wieżą srebrną i wieżą Montgommery, widzicie owe tajemnicze krypty, sklepione, potężne, bez światła, biegnące dokoła rozmownicy, prowadzące do więzienia królowej i do celek zwanych sekretnemi. Ten labirynt ciosowych kamieni, pamiętający uczty królestwa, stał się podziemną częścią Pałacu Sprawiedliwości. Między r. 1825 a 1832, w tej części sali, między wielkim piecem który ją ogrzewa a wewnętrzną kratą furty, odbywała się tualeta skazańców. Dziś je-