Strona:PL Balzac - Stara panna.djvu/183

 Zapisując się w ten sposób we wszystkich interesach i w sercu mas, robiąc to czego nie robił rząd, du Bousquier nie ryzykował ani grosza. Wsparty na swoim majątku, mógł czekać zysków które często ludzie przedsiębiorczy ale o małych funduszach zmuszeni są odstąpić szczęśliwym następcom. Uczynił się bankierem. Ten Laffitte na małą skalę finansował wszystkie nowe wynalazki, zapewniając sobie zawsze doskonale pokrycie. Robił wyborne interesy przyczyniając się do dobra publicznego; był sprężyną towarzystwa ubezpieczeń, protektorem nowego przedsiębiorstwa wehikułów publicznych; inspirował petycję dopominającą się u rządu potrzebnych dróg i mostów. Wciąż wyprzedzany w ten sposób, rząd widział w tem naruszenie swojej powagi. Zaczęły się walki, dość niezręczne, dobro publiczne bowiem było zawsze zwycięskim argumentem. Du Bousquier judził szlachtę prowincjonalną przeciw szlachcie dworskiej i panom. Przygotował wreszcie nieszczęsny udział znacznej części konstytucyjnego rojalizmu w walce którą Journal des Débats oraz p. de Chateaubriand wiedli przeciw tronowi. Ta walka, czyli poprostu niewdzięczna opozycja oparta na niskich interesach, stała się jedną z przyczyn tryumfu mieszczaństwa i dziennikarstwa w r. 1830. Tak więc, du Bousquier, zarówno jak ludzie których reprezentował, doczekali tej radości aby oglądać pogrzeb monarchii; a konduktowi temu nie towarzyszyły żadne sympatje na prowincji zrażonej z tysiąca przyczyn które tu jeszcze nie wszystkie wyliczono. Stary republikanin, udany bigot, który przez piętnaście lat grał ko-