Strona:PL Balzac - Stracone złudzenia.djvu/315

Ta strona została uwierzytelniona.

wać. Im więcej Oktawja rozwijała dowcipu, tem bardziej amant jej stawał się mdły i chłodny. Wkońcu, Oktawja odkryła przyczynę niełaski: władzę jej zachwiał powab i pieprzyk nowej korespondencji królewskiego listopisa z żoną wielkiego kanclerza. Zacna ta kobieta, przedstawiona jako osoba niezdolna sklecić bileciku, była jedynie i poprostu odpowiedzialnym wydawcą zuchwałej ambicji. Kto mógł być ukryty pod tą spódniczką? Po dłuższej obserwacji, Oktawja odkryła, że król korespondował ze swoim ministrem. W mig uknuła plan. Wsparta przez wiernego przyjaciela, zatrzymuje, jednego dnia, ministra w Izbie zapomocą gwałtownej dyskusji i stara się o sam na sam, w którem porusza miłość własną króla, odsłaniając szalbierstwo. Ludwik XVIII-ty, w przystępie burbońskiego i królewskiego gniewu, wybucha przeciw Oktawji, nie chce wierzyć; Oktawja ofiaruje bezpośredni dowód, prosząc króla, aby skreślił słówko, wymagając bezzwłocznej odpowiedzi. Nieszczęśliwa kobieta, zaskoczona, posyła do Izby po męża; ale wszystko przewidziano: w tej chwili znajdował się na trybunie. Kobieta wydaje z siebie siódme poty, zbiera cały dowcip i kładzie go w list ściśle tyle ile go posiada.
— Kanclerz Waszej Królewskiej Mości dopowie jej resztę[1], wykrzyknęła Oktawja, śmiejąc się z rozczarowania króla.

Mimo iż kłamliwy, artykuł dotykał do żywego kanclerza, żonę jego i króla. Des Lupeaulx, któremu Finot dochował wiecznego sekretu, był, powiadają, autorem anegdoty. Dowcipny ten i jadowity artykulik wprawił w radość liberałów i orleanistów; Lucjan zabawił się nim, nie widząc w tem nic więcej prócz uciesznej „kaczki“. Nazajutrz wstąpił po referendarza des Lupeaulx i Châteleta. Baron szedł podziękować Jego Dostojności. Imć Châtelet, mianowany Radcą Stanu do nadzwyczajnych poruczeń, otrzymywał tytuł hrabiego, z przyrzeczeniem prefektury Charenty, z chwilą gdy obecny

  1. Mon chancellier vous dira le reste, znane w drastycznej legendzie powiedzenie Stanisława Leszczyńskiego, które tu sparodjowano.