Strona:PL Beaumarchais - Wesele Figara.djvu/040

sku; słuszna jest, przeciwnie, aby przywilej urodzenia najmniej ze wszystkich podawano w wątpliwość. To darmo otrzymane dobrodziejstwo, owoc czynów, cnót i zasługi przodków, nie może ranić miłości własnej tych którym go los odmówił. Gdyby w monarchji usunąć pośrednie stopnie, za daleko byłoby od monarchy do poddanych; niebawem ujrzałoby się jedynie despotę i niewolników. Utrzymanie drabinki od prostego rolnika aż do potentata, leży jednako w interesie wszystkich stanów i jest może najsilniejszą podporą monarchicznego ustroju“.
 Ale któż-to przemawiał w ten sposób? kto składał to credo szlachectwa, od którego sądzą mnie tak dalekim? Piotr Augustyn Caron de Beaumarchais, broniąc na piśmie, przed parlamentem w Aix, w r. 1778, doniosłej i poważnej kwestji, która miała niebawem rozstrzygnąć o honorze pewnego szlachcica i jego własnym. Dzieło, którego bronię, nie zaczepia stanów, ale nadużycia każdego stanu: jedynie ludzie, którzy się ich dopuszczają, mają powód się oburzać. Oto i przyczyna hałasów. Jakżeto? czyżby nadużycia stały się tak święte, że nie można żadnego zaczepić, aby nie spotkać dwudziestu obrońców?
 Sławny adwokat, czcigodny sędzia, czy posuną się aż tak daleko, aby się utożsamiać z obroną Bartola lub wyrokiem Don Guzmana Gąski? Słowa Figara o niegodnem nadużywaniu obrony za naszych czasów („to znaczy poniżać najszlachetniejszą instytucję“) wskazały, jak wysoko stawiam szlachetne rzemiosło adwokata; a szacunku mego dla sądownictwa nikt nie zechce podejrzewać, skoro będzie wiadomo, skąd czerpałem swą naukę i skoro przeczytacie następujący ustęp, również zaczerpnięty z pewnego moralisty, który, mówiąc o sędziach, wyraża się tak:
 „Któryż zamożny człowiek, chciałby, za nader skromne honorarjum, wykonywać to straszliwe rzemiosło? wstawać o czwartej rano, aby codziennie udawać się do trybunału i zajmować się tam, wedle przepisanej formy, sprawami nie dotyczącemi go osobiście? znosić bezustanku nudę natrętów, przykrość nalegań, gadulstwo