podejmować tu dowodzenia na nowo, że piszącym tę wiadomość czyli tę drugą zapiskę nie mógł być kto inny, jak właśnie co nazwany autor Zwierciadła, w którémto dziele na tę biblią się powołuje i wręcz powiada, że była wtedy, gdy to pisał, t. j. w r. 1604, własnością Krotoskiego. Zapiska Turnowskiego dana jest pismem nieco drobniejszém, aniżeli zapiska piérwsza. Litery kształtne i wprawnéj ręki, atrament zupełnie czarny. Między wiadomościami, których tam nagromadził, jest i sprostowanie co do pochodzenia Zofii, mylnie podanéj za córkę cesarza Albrechta przez autora piérwszéj zapiski.
Samo się rozumie, że zapiska piérwsza jest rychlejszéj daty, niżeli druga. Data jéj daje się tylko w przybliżeniu oznaczyć, przypada na czas między 1562 (rok oprawy kodexu) a 1604 (zapiska Turnowskiego). Kto ją napisał? na pewne powiedzieć trudno. Niepodobna jednak, mając przed sobą to pytanie, nie zwrócić uwagi na napisane owo z boku drobnemi literami nazwisko Łasickiego.
Według wszelkiego prawdopodobieństwa, położył je tam sam Łasicki, jako autor całéj téj wiadomości o Biblii. Gdyby jednakże ten mój domysł miał być za śmiały, to w każdym razie pozostanie jednak faktem niezbitym, że nazwisko Łasickiego — mniejsza o to, czyją ręką — tam napisane jest. A to wystarcza, ażeby domysł mój, o który tu głównie chodzi, t. j. że litery J. C. (na okładzinie) oznaczają Krotoskiego, nowym poprzéć dowodem. Wiedzieć bowiem należy, że Jan Łasicki, znany w literaturze pisarz i gorliwy zwolennik wyznania Braci Czeskich, zostawał z tym domem w trwałych stosunkach, przemieszkiwał w Barcinie, majętności Krotoskiego, datował z tego miejsca swe publikacye, i nawet towarzyszył synom wojewody za granicę, kiedy przebywali po różnych akademiach niemieckich i w Paryżu dla dokończenia nauk[1].
A zatém okazuje się z tego, cośmy powiedzieli dotychczas, że kodex szaroszpatacki jestto niezawodnie tensam exemplarz, który według świadectwa Turnowskiego i kilku innych po nim pisarzy aż do Andrzeja Węgieiskiego, był (w końcu XVI i w pierwszych 20 lub 30 latach XVII stulecia) w posiadaniu domu Krotoskich; i że równocześnie jestto tensam exemplarz, który miał ad calcem (na końcu) zapisaną w r. 1455 wiadomość, że w tym roku, w Korczynie, został ukończony dla królowej Zofii itd.
Zwróćmy teraz uwagę na drugi szczegół ciekawy, podany do wiadomości w pierwszéj zapisce.
Podług świadectwa Łasickiego, mieścił się w kodexie naszym w latach między 1562 a 1604, tylko stary testament, a i ten niecały. Były w nim: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Deuteronomium — Josue, księga Sędziów, Rut — cztéry księgi Królewskie, dwie Paralipomenon — Ezdrasz,
- ↑ Kładę tu szczegóły, iakie mi się zebrać udało, o życiu mało znaném tego pisarza. Jan Łasicki, szlachcic polski, rodem podobno z Małéj Polski, urodził się w r. 1534 i spędził młodość na nankach po różnych uniwersytetach postronnych. Mianowicie przebywał w r. 1557 w Zürich, a w r. 1558 w Francyi. Porzuciwszy katolicyzm w młodym wieku, przylgnął był zrazu do Sekty Kalwina; ale około r. 1567 poznał się bliżéj z Bracią czeską i przeszedł na to wyznanie — może w skutek stosunków z Krotoskim, do tegoż wyznania należącym, z którego synami jeździł „studiorum gratia“ do Heidelberga i Wittenbergi w r. 1570, do Pragi i Lipska 1571, jako też (w tymże roku) do Strasburga i Francyi. I późniéj lubił on się włóczyć ciągle po świecie; najwięcéj przesiadywał jednak u Krotoskiego w Barcinie. Stąd datował w r. 1577 przedmowę do dziełka swego Clades Dantiscana wydanego w Poznaniu 1577, 4°. W późniejszych latach widzimy go goszczącego u zięcia i córki tegoż Jana Krotoskiego, to jest u podskarbiostwa litewskich Hlebowiców w Zasławiu litewskim. Z tego miejsca podpisał w r. 1599 przedmowę do jednego z ostatnich pism swoich, t. j. Historyi braci czeskich, którą opisał po łacinie w 8 księgach, a któréj tylko jedna księga t. j. ostatnia, ukazała się w druku, inne zaś prawdopodobnie zaginęły. Téj księgi VIIIméj wydrukowaniem po śmierci już autora, zajął się sławny Jan Amos Comenius, w r. 1649. — Co się działo po roku 1599 z Łasickim? i czy długo żył jeszcze potem?, nie jest wiadomo.
