Nehemiasz, tak zwana trzecia księga Ezdrasza (do apokryfów przez sobor trydencki policzona) — Tobiasz, Judyt, Ester, Job i Psałterz Dawidowy.
Nie było zaś i wtedy już w téj księdze: tak zwanéj czwartéj księgi Ezdrasza; Przypowieści, Ecclesiasta, Pieśni nad pieśniami i Mądrości Salomonowych; Ecclesiasticus Siracha; 4 większych proroków (Izaiasz, Jeremiasz, Ezechiel i Daniel); 12 tak zwanych proroków mniejszych, i księgi Machabeuszów.
Porównywając ten stan rzeczy w wieku XVI z dzisiejszą treścią manuskryptu naszego, okazuje się, że z Estery, Joba i Psałterza nie pozostało ani karty; z innych zaś części, w ówczesnym jego składzie w nim się mieszczących, pozostały same już to większe już krótsze tylko urywki.
Ponieważ biorąc miarę z większéj lub mniejszéj nabitości pisma w tym albo owym rozdziale biblii naszéj, daje się zawsze z wszelką ścisłością oznaczyć stosunek tegoż pisma do drukowanego textu łacińskiéj Wulgaty pod względem miejsca przezeń zabieranego: było mi przeto przez cały ten pomnik rzeczą nietrudną, obliczyć przy każdéj wyrwie kart brakujących, ile ich w tém miejscu wydartych lub też wyrżniętych zostało. A że postępując tąsamą metodą, obliczyć także można, jakąby ilość kart manuskryptu zapełniały owe części biblii, po których żadnego nie pozostało śladu, to jest księgi Ester, Job i Psałterz: przeto okazało się, że już w owym czasie, kiedy kodex ten w r. 1562 oprawiano, nic w nim więcéj nie było, jak tylko to co się mieści w starym testamencie aż do Psałterza włącznie.
Tłómaczę się wyraźniéj. Karty kodexu naszego nie mają paginacyi. Ich porządek i ilość oznaczone tam były innym sposobem. Cały manuskrypt dzieli się na zeszyty; jest ich obecnie 38. Zeszyty te obejmują po 10, wyjątkowo po 12 kart[1], stanowiących razem osobną całość i opatrzonych w obrębie swego zeszytu porządkowymi liczbami. Każdy zaś zeszyt ma swoję bieżącą literę, zapisaną dość bladym tuszem na rogu karty u spodu; pierwszy zeszyt ma więc literę a, drugi b, trzeci c, itd.
Z powodu wielkiego zdefektowania rękopisu naszego, bardzo mało jest takich zeszytów, któreby liczyły jeszcze wszystkie karty swoje w komplecie. Więcéj daleko jest takich, które zatrzymały tylko po dwie, a nawet po jednéj już tylko karcie; a nie brak i takich zeszytów, po których już ani jednéj karty nie pozostało. Tak np. zeszyt 13 (n), 22 (y), 23 (z), 24 (aa), przypadające na pośrodek kodexu, są wydarte do szczętu. Otóż równie całkowicie zostały wyprute i zagubione i ostatnie także zeszyty tego kodexu. Ilość takowych daje się z wszelką pewnością oznaczyć. Było ich 8. Przekonywa o tém oprawa ms., a mianowicie paski pergaminowe znajdujące się pod jéj grzbietem i odsłonione w dzisiejszym stanie téj księgi. Do tych pasków wszystkie zeszyty dotykały swoimi grzbiecikami i były do nich przymocowane, wytłaczając rowki w kleju, na który były wklejone. Ile tedy teraz rowków, tyle było pierwotnie w woluminie zeszytów.
Skoro się zatem wie, że na końcu kodexu było jeszcze 8 zeszytów czyli (biorąc 10 kart na każdy zeszyt) kart 80, i jeżeli się do tego doliczy 2 jeszcze karty, które są z końca wydarte z ostatniego dzisiejszego zeszytu manuskryptu, z porządku z zeszytu 38go: to można orzéc jak najdokładniej, ileby w te 82 karty weszło textu drukowanéj wulgaty, gdyby pismo, przekład itd. były téjże saméj natury, co cała ta nasza biblia. Zmieściłoby się na nich dokończenie Judyty, księga Ester, księga Joba, i Psałterz Dawidowy, ale nic więcéj. Tyle właśnie, ileż zapiski Łasickiego wynika, że było za jego czasów.
W obec tego rezultatu, który najzupełniéj zdaje mi się być pewnym, nasuwa się wątpliwość,
- ↑ Właściwie ilość 10 kart w każdym zeszycie jest tam zasadą, a do wyjątku tylko należy, że 5 zeszytów pomiędzy 38, t. j. zeszyt 1, 2, 4, 6 i 7 mają po kart 12 z przyczyn, których wytłómaczyć sobie nie umiem
