Trzeci herb, umieszczony w pośrodku między Orłem a Pogonią, bardzo obecnie już wytarty, o którym wyraził się Hanka w Slavinie, że jest już tak wyszarzany, dass man es nicht mehr unterscheiden kann, został odmalowany bezpośrednio na pergaminie i nie jest drzeworytem. Zdaje się to być herb rakuski. Wyobraża na czerwonéj, prawie różowej tarczy, poprzeczną przepaskę złotą, po któréjto złotéj barwie zaledwie kilka już tylko pozostało plam i punktów, niedoniszczonych zupełnie. Jeżeli w rzeczy saméj miał to być herb rakuski, to dziwić się tylko można, że ta przepaska była nałożona farbą złotą, a nie srebrną, jakby to być powinno. Snąć to malował jakiś człowiek nie bardzo obeznany z wymaganiami heraldyki[1].
Wyszarzanie i tego trzeciego herbu i innych ozdób na karcie piérwszéj odmalowanych, tak sobie wytłómaczyć należy, że pewnie bardzo długo (przez wiek jeszcze XVI) cały ten ms. nie miał żadnéj oprawy; więc piérwsza karta najwięcéj na tém ucierpiała. Oprawa z r. 1562 była snąć piérwszą w ogóle, jakiéj się doczekało to dzieło.
Innych malatur i ozdób oprócz ornamentyki na karcie piérwszéj, nie ma nigdzie przez cały kodex szaroszpatacki.
Na podstawie szczegółów, w powyższy sposób pozyskanych z saméj powierzchowności manuskryptu, i przy pomocy wiadomości, których udzielić dotąd jeszcze sposobności nie miałem, zamierzam teraz rzucić zarys niejako historyi tego pomnika, o ile to jest rzeczą podobną.
Co się tyczy jego wieku, uważam za główny punkt oparcia zapiskę Piotra z Radoszyc, położoną właśnie w chwili ukończenia pracy nad tym kodexem, na jego końcu. Że więc ukończenie przepisywania téj biblii (z brulionu tłómacza) przypadło na 6 dzień Maja 1455 r., że się to działo w Korczynie, że przepisującym był Piotr z Radoszyc, a tłómaczem X. Andrzéj z Jaszowic — to wszystko równie uważam za rzecz niepodległą powątpiewaniu, jak i wiadomość, iż się ta księga
- ↑ Hanka w Slavinie (str. 389) powiada, że prócz Orła, Pogoni i owego trzeciego zatartego już herbu, znajduje się jeszcze jeden herb na téj karcie: „Auf einem Schilde ist das ungrische doppelte Kreuz". To się chyba rozumie o podwójnym krzyżu złotym na tarczy, trzymanéj przez rycerza na Pogoni umieszczonego; gdyż gdzieindziéj w całéj księdze herbu żadnego nie ma. Ale to nie jest herb węgierski, tylko integralnie należy do zwyczajnych akcesoryów Pogoni — choć zaprzeczać tego nie będę, że przydanie tego godła do litewskiego herbu mogło być skutkiem ożenienia się Jagiełły z Jadwigą.
ad moenia procedit. operis
unoni sacrum ingressi sunt hic:
nime sunt Aenee excitate. in
ius suis dictura consedit Tro
Regina benigne respondet De Ae
Aeneas subito coram apparet. S
eros ad se deducit. Interim
ocat. Sed venus ad officios
innem ora abdito. Li
cum Aenee ta
Nie udało nam się pomimo najtroskliwszych poszukiwań i tu we Lwowie i w Krakowie i w Wiedniu, odszukać książki, z której miejsce to zostało wyrżnięte. Jest to widocznie jakaś Historya wojny Trojańskiéj, lecz niewiadomo która i w którym roku wydana. W każdym razie oddrukowanie jéj wykonane być musiało w Krakowie, u Hallera, i między rokiem 1508 a 1512.
