Rzeki, to są drogi, które idą i niosą tam, dokąd się chce iść.
Kiedy się nie zna prawdy w jakiejś rzeczy, dobrze jest, aby istniał wspólny błąd, któryby wiązał umysły ludzi: jak naprzykład to, iż księżycowi przypisuje się zmianę pogody, przebieg chorób etc.; główną bowiem chorobą człowieka jest niespokojna ciekawość rzeczy, które mu są niedostępne; nie tak złem jest dla niego trwać w błędzie, niż w tej jałowej ciekawości.
Sposób pisania Epikteta, Montaigne’a i Salomona z Tulcji[2] jest najbardziej praktyczny, najlepiej wraża się w pamięć i utrwala w niej; najczęściej też bywa cytowany, ponieważ cały składa się z myśli, tyczących potocznych spraw życia. Tak naprzykład, kiedy ktoś mówi o powszechnym błędzie, jaki panuje w świecie, że księżyc jest przyczyną wszystkiego, nie omieszka przytoczyć, iż Salomon z Tulcji powiada, iż, kiedy się nie wie prawdy w jakiejś rzeczy, dobrze jest, aby istniał wspólny błąd etc., jak to wspomniałem wyżej.
Ostatnią rzeczą, jaką się znajduje układając dzieło, jest świadomość co należy pomieścić na początku.
Porządek. — Czemu miałbym raczej dzielić moją moralność na czworo[3] niż na sześcioro? czemu miałbym ujmować cnotę w czterech, dwóch, jednym punkcie? dlaczego w abstine i sustine[4] raczej niż iść za naturą[5], lub też pełnić swoje osobiste sprawy bez niczyjej
- ↑
Fragment 16. w tłumaczeniu został pominięty.
- ↑ Ów zagadkowy „Salomon z Tulcji“ jest to, zdaje się, sam Pascal. Salomon de Tultie jest anagramem Louis de Montalte, pod którym-to pseudonimem ukazały się Les Provinciales.
- ↑ Był to klasyczny podział dawnej filozofji: roztropność, umiarkowanie, sprawiedliwość, siła duszy.
- ↑ Podstawy filozofji Epikteta: wytrzymałość w niedoli, wstrzemięźliwość od rozkoszy.
- ↑ Montaigne.
