Nie włączam tutaj tych, którzy żyją w prawdziwej świętości obyczajów, i wszystkich tych, którzy wierzą uczuciem serca.
Są trzy rodzaje osób: jedne, które służą Bogu, znalazłszy go; drugie, które silą się go szukać, nie znalazłszy; inni, którzy żyją nie szukając go ani nie znalazłszy. Pierwsi są roztropni i szczęśliwi, ostatni szaleni i nieszczęśliwi: owi w pośrodku są nieszczęśliwi i roztropni.
Unusquisque sibi Deum fingit.[1]
Obrzydzenie.
Ogół zwykłych ludzi ma zdolność niemyślenia o tem, o czem nie chce myśleć. „Nie myśl o ustępach tyczących Mesjasza“, powiadał pewien żyd do swego syna. — Tak czynią często i nasi[2]; w ten sposób utrzymują się fałszywe religje, i prawdziwa nawet w stosunku do wielu ludzi.
Ale są tacy, którzy nie mogą zabronić sobie myśleć, i którzy myślą tem więcej, im więcej im kto tego wzbroni. Ci wyzbywają się fałszywych wiar, i prawdziwej nawet, jeśli nie znajdą silnych dowodów.
Kryją się w ciżbie i przywołują liczbę na pomoc. Zbiegowisko.
Autorytet. — To, iż słyszeliście jakąś rzecz, nie powinno być jeszcze prawidłem waszego wierzenia; tak dalece, iż nie powinniście w nic uwierzyć, nie wprawiwszy się wprzódy w taki stan, jak gdybyście nigdy tego nie słyszeli.
Jedynie własne uznanie i stały głos waszego a nie cudzego rozumu powinien w was obudzić wiarę.
Wierzyć, to tak ważne! Sto sprzeczności byłoby prawdą.[3]
